De uitdaging: surfen met reuma
‘Wat dacht jij nou?’
Aan de andere kant van de lijn hoor ik de stem van mijn tante. Ze klinkt geamuseerd hoewel er een vleugje bezorgdheid in doorklinkt.
‘Wat bezielde je?’, dringt ze aan.
‘Dat weet ik eigenlijk ook niet’, antwoord ik in alle eerlijkheid.
Een onwaarschijnlijke keuze
Wat bezielde mij om op 1 december een therapeutische surfsessie in de Noordzee te doen? Ik ben reumapatiënt en de sessie bevat alle elementen waar ik een hekel aan heb; zand, water en kou. Een aantal jaren geleden heb ik de Wim Hof methode geprobeerd. Het idee van de methode is dat kou, ademhaling en mindset het zenuwstelsel en immuunsysteem op positieve wijze beïnvloeden. Destijds was ik op zoek naar een manier om mijn reumaklachten te verminderen en wilde met die methode de werking van mijn immuunsysteem verbeteren. De meditatie en ademhalingsoefeningen waren geen probleem. Het ijswater daarentegen was een heel ander verhaal. Het was alsof ze messen in mijn gewrichten staken. Na twee pogingen gaf ik het op. Geen ijsbad voor mij. En dan zou ik nu, terwijl het bijna winter is, de Noordzee in gaan?
Angst voor water
Tja, de Noordzee. Nog zo’n ding. Ik heb niet zomaar een hekel aan water. Ik ben bang voor water. Als kind ben ik in een golfslagbad bijna verdronken. Tot de dag van vandaag vind ik kopje onder gaan doodeng. Daar komt bij dat ik door mijn reuma niet meer kan zwemmen. Het lukt me hoogstens om op mijn rug te blijven drijven.
Dus waarom, waarom zou ik meedoen?
Voelde ik me verplicht? De surfsessie was op uitnodiging van Zelfzorg aan Zee, een samenwerkingspartner van de stichting. Onze coördinator Wendy de Graaf van Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) ging een sessie doen. Het bood mij alle ruimte om ervan af te zien. Toch, om een onverklaarbare reden wilde ik dat niet want ik was ontzettend nieuwsgierig! Hoe kan surfen zo’n enorme impact hebben op een ernstige aandoening als niet aangeboren hersenletsel? En als het voor zoiets ernstigs werkt, zou het dan ook werken voor mijn reuma?
Gemengde reacties thuis
Thuis zijn de meningen verdeeld.
‘Gaaf, je gaat het toch wel doen, mam!’, zegt mijn dochter. Zij heeft me de eerste vijftien jaar van haar leven zien worstelen om verdere achteruitgang te vertragen. Zij heeft bewust meegekregen hoe, ondanks al mijn inspanningen, pezen scheurden, gewrichten vergroeiden, bijwerkingen optraden en operaties noodzakelijk waren. Zij geniet enorm van de ommekeer in mijn gezondheid van de laatste jaren. Mijn zoon, die zeven jaar jonger is ervaart dat heel anders. Hij ziet me als kwetsbaar en is erg
zorgzaam.
‘Je gaat morgen toch niet zwemmen?’, vraagt hij de voorafgaande avond.
‘Nou, ik denk het wel.’ Antwoord ik aarzelend.
‘Hè getver, had dat maar niet gezegd’, is zijn geïrriteerde reactie, ’nou kan ik niet slapen’.
In tegenstelling tot mijn zoon slaap ik die nacht prima. De volgende ochtend word ik ruim voor de wekker om 05.30 wakker. Een uurtje later rij ik de oprit af. De radio staat aan en enthousiast zing ik mee. Onderweg haal ik Wendy op. Vanwege de prikkels zet ik de radio uit. Later vertelt ze mij dat het geluid van de verwarming, mijn navigatiesysteem en mijn vrolijke gebabbel al héél veel prikkels waren. Dus op de terugweg staat mijn navigatiesysteem op stil en de verwarming een stand zachter.
Om 9.00 uur parkeer ik de auto bij de surfkliniek. Het gebouw staat aan de voet van de duinen. Voorzichtig stap ik uit. De klinkers zijn wit opgevroren en voelen glibberig onder mijn schoenzolen. In de verte hoor ik het geruis van de zee. Boven de duinen tegen een strakblauwe lucht cirkelt een meeuw. Het bevroren helmgras glinstert in de zon.
Binnen worden we warm welkom geheten. We drinken een kop thee en maken kennis met de medewerkers en vrijwilligers. Gebiologeerd luister ik naar hun verhalen. Wat een verbluffende vooruitgang hebben deze mensen geboekt! Wanneer ik aan de beurt ben breng ik het onderwerp reuma en bijbehorende beperkingen maar gelijk ter sprake. Het valt me op hoeveel ruimte ik krijg om woorden te geven aan mijn bedenkingen en overwegingen. Ik voel me ontspannen. Wanneer ik om me heen kijk zie ik positieve betrokkenheid, ik voel me gesteund en dat geeft mij het laatste zetje. Ook al heb ik het nog nooit gedaan, ik denk dat ik het kan. 1
De uitdaging aangaan
Mijn kromme lijf in een wetsuit hijsen is een exercitie op zich. Ondanks dat het veel tijd vergt en ik hulp nodig heb, voel ik me niet opgejaagd of ongemakkelijk. Ze geven mij de regie om het in mijn tempo te doen, aan te geven wat ik wel of juist niet wil, het eerst zelf te proberen en ondersteuning te vragen bij dingen die ik nodig heb. Het is prettig om te merken dat ze meedenken in oplossingen. Als mijn handen niet in handschoenen passen worden er eenpaar wanten tevoorschijn gehaald. En zo sta ik uiteindelijk in een compleet wetsuit inclusief helm klaar om naar zee te gaan.
Buiten knijp ik mijn ogen samen tegen het felle zonlicht. In de verte roepen meeuwen me bemoedigend toe. Door de dunne stof van de surfschoenen voel ik bevroren zandklompjes onder mijn voeten. Om te voorkomen dat het pijnlijk wordt loop ik verder door de berm in het gras. De metalen trap naar het strand daal ik voetje voor voetje af. Ik wil niet vallen nu ik zo dichtbij ben. In de verte staat de auto met de surfplanken. Door de kou is het strand lekker stevig waardoor ik er redelijk makkelijk overheen loop. Ik voel me veel minder beperkt dan de laatste keer dat ik op het strand was toen moest ik om de
haverklap mijn balans zoeken door het mulle zand.
Na de warming-up, die me doet denken aan alle keren dat ik dit in de fysiopraktijk moest doen, wordt er een mooie brede plank voor mij neergelegd. We gaan oefenen op het droge. Bedenkelijk kijk ik naar beneden. Een paar weken geleden is het gelukt om op een knie op een matras op de grond te knielen. Maar dat is algauw 15 centimeter hoger dan dit. Toen hoefde ik niet vanuit die positie naar een buikligging te gaan. Mijn lijf heeft de neiging om in een reflex de benodigde bewegingen uit te voeren maar ik weet dat die flexibiliteit niet aanwezig is in mijn handen, polsen en linkerknie. In gedachten probeer ik uit te puzzelen hoe ik het aan moet pakken. Uiteindelijk kom ik door de vragen die me gesteld worden tot een oplossing. Ik laat me eerst op een knie zakken, plof vanuit die positie, op mijn billen, op de surfplank en rol vandaaruit op mijn buik.
Zo, nu ben ik weer een stapje verder maar wat ligt dit ongemakkelijk! Ik steun op mijn onderarmen. Voor mijn gevoel hangt mijn linkervoet zo’n vijftien centimeter boven de plank. We proberen of ik me verder op kan richten of met de armen naast mijn lichaam kan liggen. Dit is geen succes. Het liefst zou ik gewoon op die plank gaan zitten maar dan wordt in het water de balans houden een probleem. Zodra het me lukt om netjes in het midden te liggen wordt me uitgelegd dat druk op de voorzijde zorgt voor snelheid en druk op de achterzijde werkt als rem. Met een klein beetje hulp kom ik overeind.
Het moment van waarheid
In de zee zie ik Wendy op haar plank liggen, op een golf komt ze richting de kust gedreven. Tijd om lang te kijken heb ik niet want inmiddels sta ik met mijn voeten in het water. Het water voelt verrassend warm. Mijn voeten waren op het bevroren strand behoorlijk afgekoeld. Gelukkig is de Noordzee een stuk warmer dan een ijsbad. Naast me dobbert de plank in het kniehoge water. Dat maakt het veel makkelijker om erop te gaan zitten en liggen. Ik positioneer me netjes in het midden en laat me de zee intrekken. Op het punt waar de golven breken word ik omgedraaid met mijn gezicht naar het strand.
‘Ben je er klaar voor?’ hoor ik achter me.
‘Ja’, zeg ik moediger dan ik me voel.
Ik tover een lach op mijn gezicht. Lachen helpt, dat geeft me een positief gevoel. Ik kan dit! Onder me voel ik hoe de surfplank een zet krijgt, met een vaartje rol ik op het strand af. Dit gaat best goed.
Ik word opgehaald en opnieuw de branding ingetrokken. Ondanks de starre houding en mijn stramme ledematen merk ik dat mijn lichaam zich ontspant. Met mijn blik op het strand gericht wacht ik op wat komen gaat. Ik voel een golf maar ben nog niet los, het koord wordt nog vastgehouden. Nog een golf en daar ga ik. Mijn ogen fixeren zich op de kust. Ik merk dat mijn lijf uit reflex reageert om de balans te houden. Wat ga ik hard. Ik voel een tweede golf en voor ik het weet is er overal water. Ik probeer mijn benen onder me te krijgen, de golfslag maakt dat lastig. Een paar handen grijpen me onder mijn oksels en helpen me omhoog.
‘Gaat het?’ hoor ik naast me.
‘Ja’, antwoord ik zonder aarzeling. Het verbaast me maar ik ben geen moment bang geweest.
‘Ben je klaar om nog een keer te gaan?’, vraagt ze me.
Het feit dat ik er dit keer af ben gevallen maakt dat ik het zeker nog een keer wil proberen. De eerste keer ging zo goed. Even later lig ik opnieuw in de branding te wachten op de perfecte golf. Ik voel hoe de plank aan de achterzijde wordt opgetild. Ongemerkt leun ik meer op mijn onderarmen. In een flits realiseer ik me dat dit de snelheid vergroot. Ik probeer mijn gewicht naar achteren te verplaatsen door met mijn voet op de plank te duwen. Even later ga ik weer kopje onder en voel ik het koude water mijn neopreen pak binnenlopen, zout water in mijn mond en een paar armen om mijn taille. Opnieuw word ik
uit het water gehengeld.
Ik kijk over het water naar de kust. Vanuit een ooghoek zie ik hoe Wendy van haar plank aftuimelt. Lachend komt ze boven water. Terwijl het water in de wetsuit langzaam opwarmt bedenk ik dat ik het nog een keer wil proberen. Ook dit keer eindig ik onder water, naast de plank. Het is mooi geweest en ik besluit om te stoppen. Dankbaar maak ik gebruik van de mogelijkheid om met de auto naar de surfkliniek terug te gaan.
Reflectie en groei
Onder de warme buitendouche trek ik met de nodige hulp de wetsuit gedeeltelijk uit. Een warme handdoek wordt over me heen gehangen en binnen trekken we het pak verder van mijn klamme lijf. Als ik me later verder omkleed besef ik weer waarom ik vroeger zo’n hekel had aan warmwatertherapie. Wat een gedoe om die natte kleding uit te krijgen. Heel even voel ik me opgejaagd, want wat duurt dit lang. Dan bedenk ik me dat ze dit vast wel gewend zijn en zelf ook druk zijn met omkleden en opruimen. Vroeger vond ik het bij de warmwatertherapie enorm confronterend dat al die andere reumapatiënten zich sneller om konden kleden dan dat ik dat kon. Ik ben blij dat ik dit nu anders ervaar.
Wanneer ik het kleedhokje uitkom krijg ik een heerlijke kop koffie en een warme lunch. Ze vertellen me hun observaties, de uitdagingen die ze me hebben gegeven en dat het de koudste sessie van het jaar was! Ze complimenteren me dat ik het aandurfde, vooral vanwege de kou. Dat was immers het enige dat ze niet konden veranderen. Ze zijn onder de indruk van mijn balans en vertellen me dat mijn beide voeten de plank hebben geraakt. Dat ik ook mijn linkervoet gebruikt heb om te corrigeren en af te remmen! Verbluft hoor ik het aan.
Ondanks de warme douche, koffie en warme maaltijd hou ik het koud. Verder is mijn energie prima, de ruim twee uur durende autorit naar huis is geen probleem. Thuis ga ik snel onder een warme douche. Bij het avondeten vertel ik in geuren en kleuren over mijn avonturen. Voordat ik naar bed ga eet ik nog wat worst. Even wat extra eiwitten voor het herstel van mijn spieren. Want spierpijn zal ik de komende dagen vast wel krijgen. Tot mijn verrassing merk ik dat ik het inmiddels warmer heb dan dat ik het in tijden heb gehad. Uiteindelijk houdt dat dagenlang aan. Ook mijn huid voelt beter aan. De combinatie van in- en ontspannen was super voor mijn doorbloeding en het afvoeren van afvalstoffen. Mijn handen en linkerknie zijn de eerste 24 uur verrassend flexibel.
Tot mijn verbazing heb ik echt ontspannen en genoten. Het mooie aan deze vorm van therapie is dat het mij uit mijn hoofd haalde. Ik had geen tijd om mijn prestaties met die van een ander te vergelijken. Mijn tijdsbesef verdween volkomen. Tijdens het surfen was ik bezig met de elementen, bezig met mijn prestatie. Dat is heel anders dan zoveel tijd op een roeiapparaat, zo lang op de hometrainer. En ongemerkt trainde ik met het surfen in een keer al mijn spieren, mijn balans en reageerde ik instinctief vanuit mijn oerbrein.
de kracht van uitdaging en zelfontdekking
Dus ja wat bezielde mij?
Eigenlijk een gezonde dosis nieuwsgierigheid. Want als ik was blijven hangen in mijn comfort zone dan zou ik nog steeds bang zijn om kopje onder te gaan. Dan zou ik kou blijven vermijden.
Als ik had geluisterd naar mijn zoon en me had laten bevestigen in mijn angsten dan was ik blijven hangen in de stress zone en had niets nieuws ontdekt.
Door nieuwsgierig te zijn belandde ik in een leer zone. Ik wist niet of ik het kon maar dacht dat het zou lukken. Desnoods met vallen en weer opstaan. Op die manier belandde ik in een groei zone. Ik kon meer dan ik dacht, was enthousiast en vraag me af wat ik nog meer kan
bereiken.
- Quote Pipi Langkous ↩︎
Over de Auteur
Corine Heijneman heeft reuma en is moeder van twee kinderen met diabetes type 1.
In 1998 kreeg ze de diagnose reumatoïde artritis. Na de diagnose in 2018 van haar kinderen ontdekte ze de effecten van voeding op beide aandoeningen. Ze pasten hun leefstijl aan volgens de leefstijlmethode van de Amerikaanse arts Bernstein die een uitgebreid protocol heeft voor het dagelijks diabetesmanagement. Deze methode heeft ook bij Corine tot een enorme ommekeer in haar gezondheid geleid. Corine is coördinator van de supportgroepen: Diabetes 1 In Eigen Hand en Grip op Reuma.
Hun ervaring en verhaal mag niet worden opgevat als medisch advies. De auteur en Je leefstijl als Medicijn aanvaarden geen aansprakelijkheid voor besluiten over de behandeling van ziekten die op basis van de informatie in dit artikel zijn genomen.
Indien u overweegt over te stappen naar deze leefstijlmethode bespreek dit dan met uw arts.
Meer lezen
Podcast leefstijl en reuma
Reumaklachten nemen af met leefstijlbehandeling
Meer leren over de groeimindset?
Deze video legt de verschillen tussen een vaste mindset en een groei mindset uit.