Wat is het belang van leefstijl bij IBD?
IBD, staat voor Inflammatory Bowel Disease en is de Engelse afkorting en verzamelnaam voor inflammatoire darmziektes, een chronische aandoening van het spijsverteringsstelsel. Er zijn twee hoofdtypen inflammatoire darmziekten: de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.
De ziekte van Crohn kan voorkomen in elk deel van het spijsverteringskanaal, van de mond tot de anus, en het ontstekingsproces kan diep in de darmwand doordringen. Colitis ulcerosa beperkt zich daarentegen tot de dikke darm en het rectum, waarbij alleen de oppervlaktelaag van de darmwand wordt aangetast.
De symptomen van inflammatoire darmziekte kunnen sterk variëren, maar zijn onder meer:
Als de ziekte in een zeer actieve fase zit is het soms bijna niet mogelijk om het huis uit te komen. Er moet immers altijd een toilet in de buurt zijn. Daarbij hebben veel mensen last van vermoeidheid waardoor werken en functioneren moeilijk kan zijn.
Het verband tussen IBD en het microbioom
Inflammatoire darmziektes worden verondersteld te worden beïnvloed door veranderingen in het microbioom van de darmen. Het microbioom bestaat uit de micro-organismen die in de darmen leven en belangrijk zijn voor een gezonde spijsvertering en het immuunsysteem.
Bij inflammatoire darmziektes kan het microbioom uit balans raken, wat kan leiden tot ontstekingen en verergering van symptomen. Het begrijpen van de interactie tussen het microbioom en inflammatoire darmziektes kan helpen bij het ontwikkelen van nieuwe behandelingen en therapeutische strategieën.
Voeding is een van de weinige manieren om het microbioom te beïnvloeden. Dr. David Suskind heeft, om kinderen duidelijk te maken wat voeding doet met de bacteriën in je darmen, een stripboek gemaakt. Dit verhelderende verhaal is zeker niet alleen voor kinderen interessant om te lezen. Je kan het hier gratis downloaden.
Het e-mail adres wordt alleen gebruikt om het aantal downloads en de gekozen taal te registreren.
De kennis over het microbioom is nog lang niet volledig, maar onderzoek heeft aangetoond dat er bij de meeste personen met IBD sprake is van dysbiose, oftewel een onevenwichtige verhouding van bacteriën in de darmen. We volgen de ontwikkelingen en de mogelijkheden van behandeling met betrekking tot het microbioom en zullen hier regelmatig over berichten.
Voeding
Er zijn verschillende voedingspatronen die worden toegepast door mensen met IBD. Hoe mensen de voedingspatronen toepassen is divers. De ene laat alleen een aantal voedingsmiddelen weg en heeft daar al baat bij, de ander volgt heel trouw de regels van een dieet. De meest bekende diëten zijn:
1: The Specific Carbohydrate Diet (SCD – Specifieke Koolhydraten Dieet)
Dit dieet is in de jaren 70 van de vorige eeuw ontwikkeld en heeft al duizenden mensen geholpen. Het is door Elaine Gottschall uitgezocht en beschreven in het boek “Breaking the Vicious Cycle”. Het dieet richt zich op het beperken van de inname van complexe koolhydraten, zoals zetmeel, sucrose en lactose, omdat deze moeilijker te verteren zijn en kunnen bijdragen aan een verstoorde balans van bacteriën in de darmen.
Het dieet wordt met veel succes toegepast in het Seattle Childrens’s Hospital door dr. David Suskind. Zijn zeer uitgebreide, Engelstalige, website; nimbal.org is een bezoek zeker waard. Onze samenwerkingspartner Curingfood deelt Nederlandstalige informatie. Op de website zijn een uitgebreide beschrijving, tips en tricks, maaltijdplannen en recepten te vinden. De oprichter, Victorien Madsen, is vrij van IBD symptomen en heeft dankzij het SCD dieet haar leven terug.
2: IBD – Anti Inflammotry Diet (IBD-AID)
Het IBD-AID is afgeleid van het bovengenoemde Specific Carbohydrate Diet.
Het belangrijkste verschil is dat het IBD-AID een grote nadruk legt op pre- en probiotische voeding en het SCD zich meer richt op het vermijden van bepaalde koolhydraten die tot een disbalans van darmbacteriën kunnen leiden en ontstekingen in de darm bevorderen. Het IBD-AID dieet is verder opgebouwd in drie fasen waarin veel aandacht is voor de textuur van voeding. In het e-book, te downloaden op onze ledensite, gaan we uitgebreid in op dit dieet. We geven uitleg over pre- en probiotische voeding, de opbouw van de fasen en wat de gezondheidsvoordelen zijn.
3: Crohns Disease Elimination Diet
Dit is een vrij nieuw ontwikkeld dieet dat in Nederland bij sommige kinderen met de ziekte van Crohn wordt toegepast. Het wordt gecombineerd met een formule (poedervoeding) die in de loop van de tijd wordt afgebouwd en waarbij er daarna meer voeding wordt toegestaan. Het dieet bevat verschillende fases en wijkt flink af van de toegestane voedingsmiddelen binnen het SCD en IBD-AID. Het dieet wordt in de praktijk ook bij volwassenen toegepast.
Naast deze diëten zijn er natuurlijk ook de meer algemene voedingspatronen zoals Paleo, mediterraans en vegetarisch. Hoewel er voor alle deze voedingspatronen mensen zijn te vinden die er voor hun IBD baat bij hebben gehad, richten wij ons in eerste instantie op de bovenste drie.
Er zijn ook specifieke voedingsmiddelen die een positieve bijdrage kunnen leveren omdat ze bijvoorbeeld een ontstekingsremmende werking hebben. Naast de uitgebreide diëten zullen we artikelen schrijven over waarom een bepaald voedingsmiddel juist wél (of juist niet) kan bijdragen aan het verminderen van de ontsteking.
Beweging
Een gezond leven zonder beweging is eigenlijk niet mogelijk. Hoewel voeding dus de belangrijkste factor is in het beïnvloeden van het bovengenoemde microbioom, blijkt ook beweging voor een verandering in de samenstelling van het microbioom te zorgen. Voor veel personen met IBD is het een uitdaging om te bewegen en te sporten buitenshuis. Aandacht voor het waarom is in dat geval dus net zo belangrijk als het hoe.
Stress en ontspanning
Het is aangetoond dat stress een belangrijke factor is in de ontwikkeling van IBD. Het onderwerp stress, hoe er mee om te gaan en manieren om te ontspannen en stress in het dagelijks leven te verminderen zullen we in verschillende artikelen behandelen.
IBD en leefstijl supportgroep
Heb je vragen over IBD en leefstijl dan ben je welkom in onze community op Facebook. Voor inspiratie, motivatie, steun, kennis en gewoon leuke nieuwe mensen leren kennen. Sommige nieuw maar ook ervaringsdeskundigen.
Supportgroep IBD en leefstijl
De supportgroep IBD en Leefstijl is in 2020 opgericht en heeft inmiddels meer dan 700 deelnemers. In deze groep delen we nieuwe artikelen maar deze groep is vooral bedoeld om elkaar te informeren en motiveren! We stellen vragen, delen recepten en interessante artikelen met betrekking tot IBD en Leefstijl. Dus meld je aan als je op de hoogte wilt blijven!
Wat mag je van ons verwachten?
IBD en Leefstijl streeft ernaar om de meest recente wetenschappelijke data omtrent voeding bij IBD zichtbaar en toegankelijk te maken voor zowel personen met IBD als zorgprofessionals. Er zijn een aantal belangrijke uitgangspunten:
- Voeding is geen vervanging van medicatie en dient eerder beschouwd te worden als één van de opties die kan bijdragen aan remissie.
- Het aanpassen van het voedingspatroon kan in het begin enigszins moeilijk zijn en vergt toewijding en doorzettingsvermogen. Samenwerken met je arts, diëtist en contact met andere personen met IBD kan je hierin ondersteunen.
- Symptoomvrij is niet hetzelfde als verminderde ontstekingsactiviteit of mucosal healing. Het is belangrijk om in contact te blijven met je arts. En de voortgang, in overleg, te monitoren door middel van bloedwaarden, calprotectine en/of endoscopie/colonscopie.
- De informatie op deze website mag niet beschouwd worden als medisch advies. Raadpleeg altijd je arts.
Artikelen over IBD
Hoe periodiek vasten helpt bij darmproblemen
6 redenen om prebiotica in je dieet op te nemen
Colitis ulcerosa (IBD) met voeding onder controle bij Victorien Madsen
