Als het bij mij werkt kan het ook bij anderen werken. Vanuit die gedachte richtte Wim Tilburgs in 2018 Stichting Je Leefstijl Als Medicijn op. Het jubileuminterview over Wims ervaringen, wensen en verwachtingen. “De belangstelling voor leefstijlgeneeskunde is besmettelijk.”
Insuline, metformine, depakine, simvastine, ritalin, zoloft. Wim Tilburgs had in 2015 zoals hij later zei een ‘hele zak’ medicijnen. Het verhaal is inmiddels vaak verteld. Na een actief leven onder meer als dienstplichtig militair tijdens de vredesmissie in Libanon en als landenmanager voor een softwarebedrijf, was Wims gezondheid mede door PTSS ingestort. Hij woog 125 kilo, had diabetes type 2 en mentale problemen, en vond vijfhonderd meter wandelen al zwaar.
“Op dat moment werd diabetes type 2 nog algemeen beschouwd als een progressieve ongeneeslijke ziekte”, zegt Wim. “Vrijwel niemand wist dat het omkeerbaar was.” Via internet kwam hij op het spoor van vooruitstrevende artsen en wetenschappers zoals Robert Lustig, Gary Taubes en Peter Attia. Nadat hij zijn leefstijl omgooide, merkte Wim meteen resultaat. Binnen enkele dagen kon hij stoppen met insuline spuiten. Zijn slaapritme herstelde en hij kreeg weer zin om te gaan wandelen en sporten. Vijf maanden later was hij 40 kilo afgevallen. In 2022 rende hij zes keer een halve marathon.
Als het bij mij werkt kan het ook bij anderen werken. Wim startte een blog over zijn ervaringen. Artsen en wetenschappers raakten geïnteresseerd waaronder Hans van Kuijk (sportarts in het Anna Ziekenhuis in Geldrop) en Esther van Zuuren (dermatoloog en onderzoeker in het LUMC). Via Esther leerde hij haar echtgenoot Hanno Pijl (hoogleraar diabetologie in het LUMC) kennen. Samen met onder meer Hans van Kuijk en Hanno Pijl gaf Wim lezingen.
Een blog en lezingen zijn nog geen stichting. Wat bracht je ertoe om die uiteindelijk op te richten?
Wim: “Een radiouitzending van Eenvandaag in 2017 speelde een belangrijke rol. Hanno Pijl en Ben van Ommen, systeembioloog bij TNO, werden in de studio geïnterviewd. Als praktijkvoorbeeld was er een reportage met interviews met mijn vrouw Saïda en mij. Aan de reacties op de uitzending merkten we dat de leefstijlverandering bij enorm veel mensen leefde. Maar ook dat nog veel onderzoek en voorlichting nodig waren. Hanno en Ben hebben daarna in 2018 het onderzoekscentrum Lifestyle4Health opgericht. Ik ben met Stichting Je Leefstijl Als Medicijn begonnen. We trokken samen op, tijdens het eerste congres van Lifestyle4Health gaf ik bijvoorbeeld samen met Hanno de openingslezing. We vieren nu allebei ons eerste lustrum.”
Opvallend: veel mensen van het eerste uur zijn nog steeds ‘trekkers’ op het gebied van de leefstijlgeneeskunde.
“Klopt. Hans van Kuijk had hoogleraar Tim Noakes in Zuid-Afrika bezocht. Dat was mede aanleiding voor hem om samen met arts Norbert van den Hurk het project GezondDorp Leende te starten, een van de eerste projecten op het gebied van leefstijlverandering in een lokale gemeenschap. Hanno en Ben behoren nog steeds tot de meest vooraanstaande ambassadeurs van de leefstijlgeneeskunde. Lifestyle4Health stond mede aan de basis van de Coalitie Leefstijl in de Zorg die minister Kuipers van VWS in maart van dit jaar lanceerde.”
“Ook binnen onze stichting is er veel continuïteit. Onze secretaris Corine Heijneman is mijn steun en toeverlaat. De internist Yvo Sijpkens, bekend om zijn bijzondere visie op metabole disfunctie, staat de stichting al jaren bij. Naast Corine en Yvo is er een grote groep vrijwilligers actief als moderator, bestuurslid, adviseur of in een andere rol. De belangstelling voor leefstijlgeneeskunde is besmettelijk: als ze je eenmaal te pakken heeft, laat ze je niet meer los.”
Heeft de snelle ontwikkeling van de stichting je verrast?
“Eerlijk gezegd had ik verwacht dat het nog sneller zou gaan… Nadat het mij was gelukt om diabetes om te keren, dacht ik dat de mogelijkheden om gezonder te worden door je leefstijl te veranderen zich als een lopend vuurtje zouden verspreiden. Het blijkt echter veel tijd te kosten voordat de mogelijkheden bij veel mensen bekend raken en het zorgsysteem in de verandering meegaat. Pas de laatste jaren is de belangstelling voor ons werk enorm toegenomen.”
Hoe komt dat denk je?
“Door de resultaten. Meer dan zevenduizend mensen in onze online supportgroepen hebben baat bij leefstijlaanpassingen, om maar een voorbeeld te noemen. Ook in de zorg zelf zie je dat de gedachte dat leefstijlveranderingen effectief zijn steeds meer doordringt. Denk aan het Integraal Zorgakkoord dat de minister met partijen in de zorg heeft afgesproken, waarin leefstijl en preventie tot de hoofdpilaren behoren. Het kan ook moeilijk anders gezien het feit dat de grenzen van het zorgstelsel bereikt zijn. Als iemand op 55-jarige leeftijd diabetes krijgt, gaat dat de maatschappij 130.000 euro kosten. Ik denk dat wij de zorg veel geld hebben bespaard met onze groep Diabetes 2 Doorbreken, waarin mensen elkaar helpen met vragen rond diabetes. Stiekem wou ik dat wij er met de stichting een paar procentjes van kregen. Dan konden we véél meer werk doen…”
Waar staat Stichting Je Leefstijl Als Medicijn over vijf jaar?
“Over vijf jaar zijn supportgroepen een vast onderdeel van de zorg. Dat kan moeilijk anders gezien de logica ervan. Een leefstijlverandering is meestal lastig om vol te houden. Er zijn veel leefstijlprogramma’s, maar er is eigenlijk geen enkele die leefstijlveranderingen ook op langere termijn ondersteunt. Supportgroepen doen dat wél, en meestal op zeer effectieve en efficiënte manier. Anders geformuleerd: ze kosten geen cent, als je het met andere programma’s vergelijkt.”
“Naast de online groepen zien we dat lokale supportgroepen veel mogelijkheden hebben, bijvoorbeeld om mensen te bereiken die minder vaak op internet zitten. Onze groepen in Helmond en Den Haag zijn goede eerste voorbeelden. Lokale netwerken worden het focuspunt van de zorgpreventie. Gemeentes, welzijnswerk, zorg en de inwoners werken samen bij gezondheidsverbetering. In Helmond verkennen we de mogelijkheden daarvan met onze nauwe betrokkenheid bij GezondHelmond.”
“Werken voor Je Leefstijl Als Medicijn is never a dull moment. In het begin had ik het gevoel dat ik een roepende in de woestijn was. Inmiddels ben ik lid van Missieteam 1 leefstijl en leefomgeving van HealthHolland, een adviescommissie van het ministerie. Binnenkort ga ik naar Zwitserland als spreker op Fixing Metabolic Health, een internationaal congres van Swiss Re over leefstijlverandering, om onze Nederlandse ervaringen te delen. Een ding kan ik met zekerheid zeggen over de komende vijf jaar: leefstijlveranderingen zullen de gezondheid van zeer veel mensen gaan verbeteren.”
Meer lezen
Alle leden bedankt! Dit is hoe jullie ons helpen
5 succesfactoren van zelfhulpgroepen als pijler van informele zorg
Een half jaar Suikerhuis, het unieke project in de Helmondse binnenstad
