Een animatievideo van Amber Heijneman

Mijn naam is Amber en ik heb diabetes type 1. Zodra ik dat vertel word ik meestal glazig aangekeken. “Uhmm… wat is diabetes type 1 eigenlijk?” is vaak de vraag die volgt. Diabetes type 1 is een gecompliceerde ziekte. Het is lastig om goed uit te leggen hoe het werkt en wat er allemaal bij komt kijken. Lang begreep ik dat zelf niet eens. In deze video leg ik uit dat diabetes type 1 een auto immuunziekte is, wat hyper en hypo betekent en welke streefwaardes worden aangehouden. Diabetes is een ingewikkelde ziekte dus deze video zal zeker vervolg krijgen. Volg onze kanalen om op de hoogte te blijven!

Over de auteur en animator:
Amber werd in 2019 op vijftienjarige leeftijd gediagnosticeerd met diabetes type 1. Kort na haar diagnose startte ze met een koolhydraatarme leefstijl. Ze heeft daardoor stabiele bloedsuikerwaarden en een gezonde HbA1c. Hierdoor kan ze prettig studeren en optimaal presteren. Ze krijgt door haar openheid over haar leefstijl veel steun van haar vrienden. Ze deelt haar ervaringen op Instagram en deze website. Daarnaast verzorgt zij ook lezingen en inspiratiesessies. Je kunt haar daarvoor benaderen via ons contactformulier.

Wat is diabetes type 1 ?

00:07 Auto immuunziekte

Basically; hoe het begon. Mijn immuunsysteem is dom. Het liep op een dag langs mijn alvleesklier, zag mijn bètacellen aan het werk en dacht; “verdacht”.
Bètacellen: “Maar, wij maken alleen maar insuline….”

Er zijn momenteel twee theorieën. De ene is dat alle bètacellen door het immuunsysteem zijn vernietigd. De andere is dat ze zich anders voordoen en dat ze daarom geen insuline meer maken. Welke van de twee het ook is…. Ik heb een probleem want ik maak geen insuline meer aan.

00:57 Hyperglycemie

Waarom is het een probleem dat je geen insuline aanmaakt?
Oh boy, you are in for a ride. Insuline is een hormoon dat ook wel als sleutel wordt omschreven. Het brengt glucose op de juiste plek zodat het energie levert aan je lichaam. Maar zonder insuline blijft de glucose in je bloedbaan en krijg je een hyper. Dat is een bloedsuiker boven de 10 mmol/l oftewel een te hoge bloedsuiker. Dit kan erg vervelend voelen.

Persoonlijk voel ik me tijdens een hyper:

  • duizelig
  • dorstig
  • lusteloos
  • en de ergste van alles; hongerig, super onhandig!

Een te hoge bloedsuiker kan ontstaan door; te weinig insulinespuiten of verkeerde timing. Kortdurende stress en hormonen, zoals adrenaline en cortisol. Krachtsport waardoor de opgeslagen glucose vrijkomt of een verlaagde insulinegevoeligheid. Een verlaagde insulinegevoeligheid kan ontstaan door bijvoorbeeld, ziekte, temperatuur of hormonen. Dit zijn slechts enkele voorbeelden.

Hypers kunnen erg gevaarlijk zijn. Op korte termijn kan het ketoacidose veroorzaken. Dit is een verzuring van het bloed wat in ernstige gevallen een coma tot gevolg kan hebben. Hoge waardes zijn vooral op langere termijn gevaarlijk omdat ze voor complicaties zorgen aan ogen, hart en vaten, nieren en zenuwen/voeten. Dit wil ik graag voorkomen door mijn bloedsuiker stabiel te houden

02:13 Hypoglycemie

Stabiel? Wat kan er dan nog meer gebeuren? Nou je bloedsuiker kan ook te laag zijn. Om hoge bloedsuikerwaardes te voorkomen of omlaag te krijgen moet iemand met diabetes type 1 zelf insuline toedienen. Dat kan middels injectie met een insulinepen of een insulinepomp. Wanneer ik teveel insuline spuit ten opzichte van de glucose die vrijkomt in mijn bloed wordt mijn bloedsuiker te laag. Dit noem je een hypo; een bloedsuiker onder de 3.5 mmol/l. Dingen zoals duursport en warm weer verhogen de insulinegevoeligheid. Hierdoor beland je dus sneller in een hypo.
Signalen van een lage waarde zijn:

  • zweten
  • trillen
  • moodswings
  • duizeligheid

Hypo’s kunnen erg gevaarlijk zijn. Als een hypo te lang duurt kan dit leiden tot bewusteloosheid of coma. Daarom moet je regelmatig je bloedglucose controleren middels een vingerprik of een glucose sensor.

03:21 Streefwaardes

Waar moet je op letten als je je bloedsuiker controleert? Het is belangrijk dat je binnen de streefwaardes blijft. Er is een verschil tussen normaal waardes, van iemand zonder diabetes en streefwaardes voor iemand met diabetes. De nuchtere bloedglucose van een gezonde volwassene ligt tussen de 3.5 en de 6.0 mmol/l. Die van gezonde kinderen ligt tussen de 3.0 en de 6.5 mmol/l. Voor mensen met diabetes is het streven om de bloedglucose tussen de 4 en de 10 mmol/l te houden.

Zelf hou je dagelijkse je bloedsuiker in de gaten. Je dokter kijkt eens in de 3 of 6 maanden mee. Dit doen ze middels het HbA1c, de gemiddelde bloedsuikerwaarde van de afgelopen 3 maanden. De normaal waarde ligt hierbij tussen de 20 en de 42 mmol/mol. Voor diabetespatiënten wordt gestreefd naar een maximum van 53 mmol/mol voor volwassenen en 58 mmol/mol voor kinderen. Dit is waar we naar streven. Maar het blijkt heel moeilijk te realiseren. Deze streefwaardes worden gemiddeld door 2 à 3 op de 10 mensen gehaald. Hoe komt dit en wat kunnen we eraan doen? Hier zal ik in volgende videos verder op ingaan.

Kun je niet wachten op mijn volgende video? Kijk dan op onze pagina Diabetes 1 In Eigen Hand voor meer informatie.

Onderzoek

Voor haar profielwerkstuk deed Amber onderzoek naar; wat is diabetes type 1? Daarbij lag haar focus op zelfmanagement en motivatie. De resultaten van haar onderzoek verwerkt ze in haar animatievideo’s.

Diabetes type 1 is een auto immuunziekte waarbij de bètacellen in de alvleesklier te weinig of geen insuline meer aanmaken. Daardoor kan het lichaam de glucose uit het bloed niet opnemen. Het is een chronische ziekte waarvan de exacte oorzaak onbekend is. Op dit moment zijn er twee theorieën. De ene is dat alle bètacellen door het immuunsysteem zijn vernietigd. De andere is dat ze zich anders voordoen en dat ze daarom geen insuline meer maken.

Insuline wordt in de bètacellen van de alvleesklier gemaakt. Bij diabetes type 1 stopt of vermindert dit proces van insuline aanmaak. De exacte oorzaak is onbekend. Er zijn twee theorieën;

  1. Het immuunsysteem heeft alle bètacellen vernietigd.
  2. De bètacellen doen zich anders voor en maken daardoor geen insuline meer aan.

Het hormoon insuline zorgt ervoor dat de glucose in het bloed wordt opgenomen in de cellen zodat het lichaam de glucose kan gebruiken voor energie. Veel processen in je lichaam zijn afhankelijk van insuline;
* het zorgt dat spier- en vetcellen glucose opnemen
* het zorgt voor energieopslag uit glucose in spier- en levercellen
* het vormt vetzuren uit glucose
* het helpt bij de aanmaak van eiwitten in o.a. spierweefsel
* het zorgt voor het transport van glucose de cellen in en ondersteunt de celademhaling
* het zorgt voor een verlaging van de kaliumspiegel in het bloed.

Insuline is een hormoon dat de bloedglucose verlaagt. Als je geen insuline aanmaakt blijft de glucose in je bloed en wordt je bloedsuiker te hoog. Een te hoge bloedsuiker is op korte en lange termijn gevaarlijk. Een te hoge bloedsuiker zorgt voor verzuring van het bloed. Dit wordt ketoacidose genoemd. Indien ketoacidose niet tijdig wordt behandeld kan het tot coma of overlijden leiden.

Vrijwel alle voeding en dranken hebben een effect op je bloedsuiker. Dat is extra vervelend op het moment dat je een hoge bloedglucose hebt want veel mensen met diabetes krijgen dan trek. Eigenlijk is dit heel logisch want de hoge bloedglucose geeft aan dat je lichaam op dat moment te weinig insuline heeft om de glucose naar je cellen te brengen. Er is dus eerst insuline nodig.

Om te voorkomen dat je (terwijl je wacht tot de insuline gaat werken) van alles eet wat je bloedsuiker weer laat stijgen, kun je het beste eerst iets drinken. Denk daarbij aan water, koffie of thee zonder suiker of suikervrije limonade. Wil je toch echt iets eten? Pak dan een product dat weinig koolhydraten bevat zoals komkommer, ei of een stukje kaas of worst. De eiwitten en vetten komen later als glucose in het bloed, op een moment dat de insuline hopelijk je bloedsuiker weer naar streefwaarden heeft gebracht.