Leefstijlgeneeskunde wordt regeringsbeleid

Onlangs dook het woord leefstijlgeneeskunde verrassend op in de regeringsplannen voor de hervorming van de zorg. Zoals het nu gaat is het zorgsysteem onhoudbaar, schrijft de minister. Leefstijlgeneeskunde wordt als een van de oplossingen gezien.

De kwestie werd aangekaart in een brief van minister Kuipers van Volksgezondheid en Welzijn aan de Tweede Kamer. De brief was een vervolg op het coalitieakkoord van het huidige kabinet Rutte IV, waarin al werd ingezet op ‘meer aandacht voor preventie en een gezonde levensstijl van jongs af aan’. Het Preventieakkoord dat in 2018 samen met maatschappelijke organisaties werd afgesloten moet worden doorgezet en verbreed, aldus de regering.

(Eerder constateerde prof. Hanno Pijl al dat het Akkoord nog ontoereikend was, lees zijn blog.)

Minister schetst somber beeld

In zijn recent brief aan de Kamer beschrijft de minister hoe hij wil komen tot een Integraal Zorgakkoord waarmee de zorg wordt vernieuwd. Hij schetst een somber beeld van het huidig stelsel. De zorgvraag neemt toe, de financiële middelen en zorgpersoneel zijn schaars en de kwaliteit van zorg kan op onderdelen beter. Intussen werkt 1 op de 6 werknemers in Nederland in de zorg. We geven meer dan 11 procent van het BBP eraan uit. “Het is irreëel te veronderstellen dat het aandeel van de zorg op de Nederlandse arbeidsmarkt of in de collectieve middelen verder kan oplopen.”

Kort gezegd, het moet anders. In de woorden van de minister is het “noodzakelijk dat we de zorg slimmer gaan organiseren”. Het nieuwe systeem moet draaien rond ‘passende zorg’, dat is “zorg die gaat om gezondheid in plaats van ziekte, die de juiste zorg op de juiste plek is, die waarde gedreven is en die samen met en rondom de patiënt tot stand komt.”

Meer samenwerking en digitalisering

Bij de gesprekken over het nieuwe Integraal Zorgakkoord die de komende maanden zullen worden gevoerd, worden zo’n beetje alle grote partijen in de zorg betrokken. Dus dat wordt nog wel een pandemonium. Toch schemert door de formele taal van de minister heen al een beetje welke richting hij wil inslaan. De samenwerking tussen de verschillende partijen in en rond de zorg moet worden verbeterd, er moet meer worden ingezet op digitalisering en gegevensuitwisseling, en de basiszorg moet worden versterkt. De minister lijkt te willen streven naar een grotere coördinerende rol voor huisartsen, die daar nu door tijdgebrek te weinig aan toekomen.

Expliciet wordt preventie en leefstijlgeneeskunde genoemd als een van de belangrijkste thema’s waarover afspraken moeten worden gemaakt. Optimistisch misschien, maar mogelijk komt hiermee eindelijk een einde aan de tijd dat preventie het verwaarloosde stiefkindje van de zorg was, zoals het dat vele decennia was. Hoe dat in concrete maatregelen wordt vertaald, moeten de komende maanden nog uitwijzen. Maar zoals minister Kuipers zelf schrijft: “Als we blijven werken zoals we nu doen gaat het ons niet lukken om de zorg voor iedereen toegankelijk te houden.”

Lees de Kamerbrief

Lees ook