Een interview met Dr. Pepijn van Empelen gedragsveranderkundige bij TNO
Veel mensen zijn goed bezig met hun leefstijlverandering. Na verloop van tijd blijkt het soms toch lastig vol te houden. Pepijn van Empelen van TNO onderzoekt wat er dan misgaat en hoe iemand beter kan worden begeleid. Samen met Stichting Je Leefstijl Als Medicijn heeft hij een studie georganiseerd waarvan in 2022 de resultaten verschijnen.
Meer grip op de dip
Als sociaal-psycholoog bij TNO doet Van Empelen onderzoek naar gedragsverandering op het gebied van gezondheid en leefstijl. Van Empelen: “E-health heeft veel potentie. Toch zien we tamelijk veel uitval uit verandertrajecten.” Met e-healthoplossingen zoals insulinemeters en stappentellers kan de voortgang worden bijgehouden. Toch vallen de resultaten soms tegen. E-health alléén is niet voldoende. In combinatie met gerichte begeleiding zijn betere resultaten te behalen. Maar hoe kan dat het beste worden georganiseerd?
Begrijpen hoe gedragsverandering niet alleen tot stand komt maar ook wordt vasthouden is een van dé uitdagingen van de sociale psychologie.
Dr. Pepijn van Empelen
Waar komt je interesse in het onderwerp vandaan?
Mijn wetenschappelijke aandachtsgebieden zijn preventie en gedragsverandering in de zorg. We weten inmiddels veel over verandering, maar nog te weinig over het vasthouden van nieuw gedrag. Daar ligt vaak juist de grootste uitdaging voor mensen die hun gedrag willen veranderen. Beter begrijpen waarom mensen soms terugvallen kan veel opleveren, in de eerste plaats voor de patiënten zelf maar ook voor de zorg als geheel. De leefstijlgerelateerde ziekten zijn samen immers verantwoordelijk voor de grootste ziektelast.
Waarom is ander gedrag vasthouden zo lastig?
Een probleem is dat mensen twee verschillende dingen tegelijk moeten doen. Niet alleen leren ze nieuw gedrag, ze moeten oud gedrag afleren. Maar als het even tegenzit, schiet je snel in oude gewoontes terug. Het gevaar is dat mensen de verandering dan opgeven. Het lukt toch niet, denken ze. Terwijl het misschien alleen maar een tijdelijke dip is.
Wat is ertegen te doen dat mensen terugvallen?
Het nieuwe gedrag moet in routines worden vastgelegd. Mensen moeten ook leren omgaan met onverwachte situaties die ze uit balans kunnen brengen. Belangrijk is dat ze hun motivatie goed voor ogen hebben, dus dat ze voor gedrag kiezen dat belonend is. Coaching kan vaak helpen om te zorgen dat mensen hun motivatie goed voor ogen hebben.
Wanneer is gedrag belonend?
We hebben basisbehoeftes zoals het gevoel competent te zijn. Gedrag kan belonend zijn als het als plezierig aanvoelt en bij je waarden aansluit. Een belangrijke andere behoefte is sociale verbondenheid, het gevoel onderdeel van de groep te zijn. Daarom is het bij een verandering heel nuttig om verbinding met anderen te zoeken, bijvoorbeeld door je omgeving bij het proces te betrekken. Je vindt steun bij de anderen en kunt successen delen. Het is ook goed dat door anderen gezien wordt dat je je best doet.
Welke rol kan coaching spelen?
Dat is precies wat we in de studie willen onderzoeken. Alleen een appje waarmee ze gegevens over hun gezondheid bijhouden is voor veel mensen niet voldoende. Maar volledige coachingtrajecten zijn duur, dus is het zaak om een goede tussenvorm te vinden.
In de studie bieden we een vorm van online coaching aan. De deelnemers kunnen een dialoog met hun begeleider aangaan. Bij momenten van zwakte kunnen we onderzoeken wat er mis ging. Waarom komt de deelnemer de ene keer door een lastige periode heen en de andere keer niet? Op welke manier kan de ontwikkeling van nieuwe gewoontes worden gestimuleerd? De deelnemer bouwt een individuele relatie met de coach op. Doordat we deelnemers gedurende acht maanden volgen, kunnen we bovendien nagaan hoe goed ze het veranderde gedrag op langere termijn volhouden.
Wat is het belang van de individuele relatie?
Niet elke deelnemer heeft hetzelfde type interventie nodig. Waar iemand behoefte aan heeft wisselt ook per moment. Pas als je een persoonlijke relatie met iemand opbouwt, kom je erachter wat op welk moment werkt. Wat gedragsverandering betreft weten we inmiddels tamelijk goed welke strategieën werken, maar het onderzoek ernaar wordt tot nu toe meestal in groepsverband gedaan. We weten wat voor de groep als geheel nuttig is, maar binnen de groep zelf kunnen grote verschillen bestaan. Door de deelnemers in ons onderzoek individueel te laten begeleiden, kunnen we erachter komen wat die verschillen zijn.
TNO-studie in samenwerking met Stichting Je Leefstijl Als Medicijn.
De TNO-studie ‘Persoonlijke coaching om gezond gedrag te bevorderen’, onderdeel van het TNO onderzoeksprogramma ‘Personalized health’, is uitgevoerd in 2021.
Het onderzoek werd uitgevoerd door TNO in samenwerking met Stichting Je Leefstijl Als Medicijn.
Het doel van de studie is om de deelnemers persoonlijk te begeleiden bij hun verandering van leefstijl. De studie duurt 8 maanden waarin de deelnemers gegevens verzamelen over hun voedingsinname, beweegpatroon en gewicht. Vanaf de derde maand vindt ook telefonische coaching plaats, die op de individuele doelen wordt afgestemd. De coachingsgesprekken worden gevoerd door ervaringsdeskundigen van Je Leefstijl Als Medicijn.
Met het onderzoek kan TNO te weten komen hoe de persoonlijke leefstijlbegeleiding kan worden verbeterd. Daar heeft uzelf en daar hebben andere mensen baat bij.
Dit was het tweede onderzoek dat door TNO is uitgevoerd binnen de online community Diabetes2Doorbreken van Stichting Je Leefstijl Als Medicijn
Wat waren voor de deelnemers de redenen om aan het onderzoek mee te doen?
Een eerder onderzoek dat we samen met TNO hebben uitgevoerd vind je hieronder
Onderzoek naar community factoren en data delen binnen de online community Diabetes2Doorbreken
Op weg naar optimale leefstijlcoaching – hoe TNO ervaringsdeskundigen inzet
