Lifestyle medicine Harvard. (presentaties zijn met name gericht op Amerikaanse statistieken en onderzoek)

CHEF: clinician in the kitchen. Het stimuleren van thuis koken.

 Al jarenlang zien we een stijgende lijn in het aantal mensen met obesitas en diabetes type 2. Een van de oorzaken is dat we steeds meer calorieën binnen krijgen via onze voeding. Niet alleen de hoeveelheid en het soort voedsel dat we nuttigen draagt bij aan het aantal calorieën, ook het niet thuis bereiden van de maaltijd zorgt voor een toegenomen energie-inname. Onderzoek wijst uit dat steeds minder mensen thuis koken (een daling van 23% in de afgelopen 40 jaar) en steeds meer buiten de deur eten (stijging van 42% in 40 jaar). Mensen die regelmatig uiteten gaan krijgen gemiddeld meer calorieën binnen krijgen dan mensen die thuis hun maaltijd bereiden. Tevens zouden mensen die hun maaltijd thuis bereiden een beter cholesterolprofiel hebben, een lager BMI, een beter gereguleerde suikerspiegel en een lagere bloeddruk.

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van het niet meer thuis bereiden van een maaltijd?

  • Gebrek aan tijd
  • Gebrek aan vertrouwen in het zelfstandig bereiden van een maaltijd
  • Gebrek aan juiste kooktechnieken­

Vanuit Harvard medical school is er een innovatief programma ontwikkeld dat speciaal gericht is op culinaire educatie van clienten. Het is een holistisch programma, waarin artsen en chefs samenwerken en volledig gericht is op het bereiden van gezonde voeding. Het programma probeert clienten te stimuleren tot het volgen van een wetenschappelijk bewezen gezond dieet dat voornamelijk bestaat uit minimaal onbewerkt voedsel (veel groenten, fruit, zo min mogelijk dierlijke producten en meer plantaardig voedsel) waarbij de maaltijd bij voorkeur thuis bereid wordt.

Het programma zou moeten leiden tot blijvende gedragsverandering bij clienten. Ze krijgen les in

in verschillende kooktechnieken, tijdsefficient koken en het vergroten van het zelfvertrouwen in de keuken..

Mensen krijgen tijdsbesparende kooktechnieken aangeleerd, zoals het bereiden van grote hoeveelheden welke te zijn hergebruiken in verschillende gerecht. Dit zorgt ervoor dat je niet alleen tijd bespaart, maar ook altijd iets gezonds in de koelkast heb waarmee je een volgende maaltijd kan bereiden. De focus van het programma ligt tevens op het oplossen van de barrieres die clienten ervaren bij koken, de kennis te vergroten door (online) training, ervoor te zorgen dat het eten past binnen het dieet van de client en tot slot het plezier in koken te vergroten, want “Nothing breeds success like success”. Patienten gaven aan zich na het programma meer zelfverzekerd te voelen in het thuis bereiden van een gezonde maaltijd, verbeterden hun intake van gezonde voedingsmiddelen en waren meer tevreden over de voedingsmiddelen die ze tot zich namen

Het is dus lonend een culinair programma te ontwikkelen, gericht op gezond koken met cliënten met als doel om gedragsverandering te bewerkstelligen. De gedragsveranderende doelen die gezet worden zijn allemaal SMART:

  • specifiek,
  • meetbaar,
  • actie gebaseerd,
  • realistisch,
  • tijdsefficiënt.

Het is tevens van belang een model te gebruiken waarbij gedragsverandering op elk niveau in kaart gebracht kan worden. Dit wordt in het programma volgens de 5-D cycle gedaan. Dit model omvat de volgende determinanten:

  1. Definieer: zorg voor overeenstemming tussen coach en client. Liggen beide doelstellingen wel op een lijn? Zo nee, bespreek dit met elkaar.
  2. Discover (ontdek): zorg voor uitnodigende voorbeelden waardoor de client tot de gewenste uitkomsten kan komen. Ga samen op zoek wat voor de client het beste zou werken en waar hij/zij enthousiast van wordt.
  3. Droom: welke wens ligt er voor een client aan ten grondslag om een bepaald doel te bereiken? Het specifiek maken van een wens leidt er vaak toe dat cliënten vanuit die interne drive hun doel weten te vervullen.
  4. Design: zorg ervoor de de wens gerealiseerd kan worden door de client goede tips te geven
  5. Doel: het vergroten van het plezier en zelfredzaamheid van de client.

Het is handig om bij culinaire educatie voor een actieve leervorm te kiezen in plaats van het enkel geven van voorlichting en informatie.

active learning:

  • what I hear, I forget.
  • What I see, I remember.
  • What I do, I understand.

Zorg hierbij voor maakbare recepten en bespreek het samen met de client. Bekijk wat er wel en niet beviel. Verder is het handig om hands-on scholing aan te bieden. Dit kan op locatie, maar ook via online cursussen. Via deze cursussen is het mogelijk om door te bouwen op de voorgaande kennis van de kooklessen. Het is belangrijk om ook vooral de gezondheidsvoordelen aan cliënten te benadrukken.

De actieve leervorm kan je opzetten in de keuken door kooklessen te geven in een goedgekeurde keuken waarin cliënten met elkaar een maaltijd bereiden, een voorbeeld hiervan is het teaching Kitchen Collaborative. Of door je meer te richten op online scholing. De voordelen hiervan zijn dat de kosten lager zijn, het bereikbaar is voor bijna iedereen en de cliënten in hun eigen keuken werken. Recepten kunnen via videoconstructies worden gemaakt, maar men kan ook synchroon online kooklessen volgen waarbij elke client in zijn/haar keuken de lessen volgt. De twee huidige initiatieven in Amerika zijn van het Nutrition Resource center en het Goldring center for culinary medicine.

Kortom: CHEF is gericht op het aanbieden van (online) culinaire scholing, waarbij artsen, chefs en clienten samen tot blijvende gedragsverandering moet leiden, wat de gezond van de cliënten ten goede komt.

referenties:

  • Smith et al. Nutrition Journal 2013;12:45
  • US department of agriculture, economic research service 2011
  • Wolfson JA et al. Public Health Nutr. 2015 Jun;18(8):1397-406
  • Mills S et al. Int J Behav Nutr Phys Act 2017 Aug 17;14(1):109
  • Chen RC. Public Health Nutr., 2012;15(7)1142-1149
  • Gatley A. et al. Appetite 2014.106:274-87
  • Wolfson J. Appetite 2016;97:146-154.
  • Polak et al. J. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism. 2017 Aug;42(8):893-896
  • Katz DL. Annu Rev Public Health. 2014 Mar 18; 35:83-103
  • Moore M. Coaching psychology manual; 2010.
  • Eisenberg DM. et al. Acad Med. 2015 Jul;90(7):854-60.
  • http://tmedweb.tulane.edu/mu/teachingkitchen
  • Polak R. et al. Glob Adv Health Med. 2016;5(1):61-68