Gepersonaliseerde voeding: waarom? En waarom niet? 

Heb jij al eens van gepersonaliseerde voeding gehoord voor aanvang van deze post reeks? Een grote kans van niet. Gepersonaliseerde voeding is namelijk een relatief nieuw begrip. Het hangt samen met de transitie naar een persoonlijkere aanpak in gezondheid met daarbij meer aandacht voor leefstijl en preventie. Deze post beschrijft vier drijfveren die bijdragen aan de opkomst van gepersonaliseerde voeding en sluit af met een aantal kanttekeningen. 

Vier drijfveren van gepersonaliseerde voeding 

  1. We moeten veranderen

Er is een urgente noodzaak. Een toenemend deel van de huidige samenleving ontwikkelt gezondheidsproblemen die o.a. aan ongezonde voeding gerelateerd zijn. Deze groep mensen doet een beroep op de gezondheidszorg, die al gespannen is . Ook vermindert de ziekte mogelijk de leef kwaliteit, waardoor een deel van deze groep mensen minder kan bijdragen aan de samenleving.  

  1. We weten wat er moet veranderen

Er is meer en meer kennis voorhanden over de relatie tussen voeding, gezondheid en de diversiteit van personen . Deze inzichten schijnen een nieuw licht op het bestaande aanbod van producten, services, richtlijnen en adviezen.  

  1. We kunnen veranderen

Meten is weten. Technologische ontwikkelingen staan niet stil. Zo is het mogelijk om meer en meer te meten aan onze gezondheid . Gewoon thuis, via wearables en zelf-testen. Zo gaf een eerdere post al een impressie van het huidige aanbod (LINK). Daarnaast is de wetenschap ook steeds beter geworden in het verzamelen en gebruik van kluwens data . Deze data voeden zelf-lerende systemen, die ons beter zullen ondersteunen. Binnen een mum van tijd weten dit soort systemen meer over jezelf dan jij van jezelf bewust van bent.   

  1. We willen veranderen

De huidige consument is in grotere mate gezondheidsbewust. En met COVID19 is dit alleen nog maar toegenomen. Zo is er veel interesse in hoe voeding kan bijdragen aan een gezond immuunsysteem, bijvoorbeeld de rol van vitamine D. Internist Yvo Sijpkens, ook betrokken bij JeLeefstijlAlsMedicijn, publiceerde hier een opiniestuk over (LINK).  Deze interesse zien we ook terug in de grote hoeveelheden voedingssupplementen die mensen kopen40. Volgens een ander onderzoek was het verkrijgen en behouden van een gezond gewicht de voornaamste reden om gepersonaliseerde voeding te gebruiken . Daarnaast ziet ook de gezondheidszorg en de overheid de toegevoegde waarde van voeding op maat om een gezondere samenleving te creëren en daarbij de druk op de gezondheidszorg te verminderen . 

Maar…. 

Er zijn ook een aantal mitsen en maren rondom gepersonaliseerde voeding. Goed om hier van op de hoogte te zijn. Hieronder licht ik er een aantal toe.  

Zoals je hier (LINK) ziet is er al veel aanbod van gezondheidstesten. Deze vormen het uitgangspunt voor gepersonaliseerde voeding. Er zijn alleen nog best wat mitsen, maren en vraagtekens rondom gepersonaliseerde voeding. Bijvoorbeeld: welke testen, of combinatie van testen, zijn het meest geschikt om voeding te personaliseren? Hoe betrouwbaar zijn deze?  En hoeveel levert het nu echt extra op om de stap te maken van aanbod en adviezen op groepsniveau, naar maatwerk voor individuen?  

Daarnaast is er ook een aantal ethische kwesties waarvan het goed is om van op de hoogte te zijn . Zoals: 

  • De betrouwbaarheid– Wanneer beschikken we over genoeg kennis en beschikbare data om maatwerk voeding te leveren.  Gepersonaliseerde voeding staat nog in de kinderschoenen.
  • Behoud van diversiteit en tradities – Voeding is rijk aan smaken, tradities en overtuigingen. Hoe kunnen we ervoor waken dat gepersonaliseerde voeding deze rijkheid niet overstemt?
  • Consequenties van het niet naleven van gepersonaliseerde voedingsadviezen –Het lukt iemand niet om een maatwerk voedingsadvies na te leven: welke consequenties, buiten de gezondheid van deze persoon om, kan dit hebben? Wat gebeurt er als de verzekeringsmaatschappij deze data ontvangt? Blijft deze persoon bijvoorbeeld volledig verzekerd bij ziekte? En welke acties kan een werknemer nemen? 
  • Valse zekerheid – Iemand die zich frequent laat testen, geen alarmerende resultaten ontvangt, en zich perfect houdt aan de maat voedingsadviezen, en dan BOEM: toch blijk je iets onder de leden te hebben. Gezondheid hangt af van meerdere factoren en is niet te voorspellen. Hoe zorgen we ervoor dat gepersonaliseerde voeding de indruk wekt dat je veilig en zeker bent van gezondheid? Of in Amerikaanse termen: hoe voorkom je de reactie: ‘I sue you’. 
  • Gelijke kansen voor eenieder – Het huidige aanbod van gepersonaliseerde voeding is voornamelijk commercieel. Je betaalt voor een test en maatwerk advies en/of aanbod. Hoe zorgen we ervoor dat ook mensen zonder de financiële middelen, kennis en kunde, toegang hebben tot het gebruik van gepersonaliseerde voeding? Oftewel: hoe zorgen we dat gepersonaliseerde voeding de gezondheidsverschillen tussen arm en rijk niet vergroot? Kan een persoonlijke aanpak juist ingezet worden om dit gat te dichten? 
  • Meer is niet altijd beter – Hoe waken we ervoor dat meer personalisatie en meer data verzameling niet het doel op zich is? In mijn ogen moeten we per kwestie bekijken welke aanpak het meest waardevol is: op populatie-, groep – of individueel niveau. Dit vergt een afweging tussen gezondheidsuitkomsten en benodigde middelen.  
  • Impact op de gezondheidszorg – Testen en een maatwerk voedingsaanpak kan positieve en negatieve gevolgen hebben op de individu en de gezondheidszorg. Aan de ene hand stelt gepersonaliseerde voeding iemand in staat om tijdig en effectief gezonder te eten. Hiermee worden ziektes voorkomen en er kan eerder en beter worden ingegrepen bij ziekte. Naar verwachting verlaagt dit de druk op de gezondheidszorg, zowel voor de capaciteit (menskracht) als de kosten. Echter, deze testen zullen ook ‘false positives’ opleveren.  Consequentie: iemand komt onnodig in de medische draaimolen terecht met alle zorgen van dien.  En ook teveel testen en personaliseren creëert druk op de gezondheidszorg. We moeten ons afvragen: wat levert waarde op? Wat in (on)nodig? Een hele balanceer act dus, waarin we alleen inzicht krijgen door het doen en evalueren.  

  

Waar laat jij je door leiden? De kansen van gepersonaliseerde voeding, of juist de mitsen en maren? Voor de geïnteresseerden: de volgende post bespreekt het actuele aanbod van gepersonaliseerde voeding.  

Gibney, M. J. (2002). Introduction to Human Nutrition (2nd ed.; M. J. Gibney, S. A. Lanham-New, A. Cassidy, & H. H. Vorster, Eds.). John Wiley & Sons, Ltd 

Szakály, Z., Fehér, A., & Kiss, M. (2019). Consumer Acceptance ofPersonalized Nutrition. In C. Galanakis (eds), Trends in PersonalizedNutrition (pp. 225-255). Academic Press. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-816403-7.00009-x 

 Van den Berg, M. (2019). Food , Personalized. Is the End of Mass-Produced Food Upon Us?. RaboResearch. 

Ordovas, J. M., Ferguson, L. R., Tai, E. S., & Mathers, J. C. (2018).Personalized nutrition and health. BMJ, 361, 1–7. https://doi.org/10.1136/bmj.k2173 

 Stewart-Knox, B., Gibney, E. R., Abrahams, M., Rankin, A., Bryant,E., Oliveira, B. M. P. M., &Poínhos, R. (2019). Personalized Nutrition:Making It Happen. In C. Galanakis (eds), Trends in PersonalizedNutrition (pp. 261–276). Academic Press. doi.org/10.1016/ b978-0-12-816403-7.00010-6 

Celis-morales, C., Gibney, E. R., Mathers, J. C., &Lovegrove, J. A.(2015). White paper on personalized nutrition – paving a way to betterpopulation. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.13147.16166