Op bewijs gebaseerde geneeskunde is een illusie

Als één uitgangspunt de medische wetenschap domineert, is het de op bewijs gebaseerde (evidence based) benadering. Maar zoals de zaken er nu voortstaan, is het een illusie om te denken dat de geneeskunde écht evidence based is. Dat schrijven twee wetenschappers in de British Medical Journal, een van de meest vooraanstaande medische tijdschriften ter wereld. Het is een artikel dat veel stof doet opwaaien.

Er is geen woord Spaans bij. Wat Jon Jureidini (een Australische psychiater) en Leemon B. McHenry (een Amerikaanse medisch-ethicus) in de British Medical Journal schrijven, maken ze glashelder. De wetenschappelijke basis van de huidige geneeskunde is corrupt. Farmabedrijven maken de dienst uit en zorgen dat onwelgevallige onderzoeksresultaten worden weggemoffeld. Regelgevende instanties laten het toe.

De wetenschappelijke basis van de huidige geneeskunde is corrupt

Opinieartikel

Het artikel is ‘maar’ een opiniestuk, hoewel het wel peer reviewed is, dus beoordeeld door andere wetenschappers. Het meest opvallend is in welk tijdschrift het verschijnt. De British Medical Journal (tegenwoordig BMJ) is 180 jaar oud en een van de meest vooraanstaande medische tijdschriften ter wereld. Het is onder meer het tijdschrift waarin het bewijs voor de gevaren van roken voor het eerst werd gepubliceerd.

‘Patiënten overlijden vanwege commerciële belangen’

De evidence based-benadering is de hoeksteen van de geneeskunde, schrijven Jureidini en McHenry. Maar van dat principe blijft weinig over nu de industrie resultaten die niet goed uitkomen verzwijgt. De data waarop het medicijnonderzoek gebaseerd zijn, worden geheim gehouden. “Patienten gaan dood vanwege de nadelige gevolgen van commerciële belangen voor de onderzoeksagenda, universiteiten en regelgevers”, schrijven de auteurs.

Universiteiten en wetenschappers zijn gedwongen het spel mee te spelen. Zogeheten key opinion leaders, wetenschappers en artsen die goed in zijn in het beïnvloeden van hun collega’s, worden stelselmatig bevoordeeld. Critici wordt de mond gesnoerd onder meer onder bedreiging van rechtszaken.

Data moeten worden gedeeld

Als mogelijke oplossingen zien de auteurs zorgen dat regelgevers onafhankelijk worden van farmabedrijven, het heffen van speciale belastingen voor farmabedrijven die ten goede moeten komen aan onafhankelijk onderzoek, en vooral de verplichting aan farmabedrijven hun onderzoeksdata te delen. Anders zijn ze, zoals Jureidini en McHenry schrijven, als scholieren die hun eigen huiswerk mogen nakijken.

Lees hier het opinieartikel

Binnenkort verschijnt hierover een boek

Lees ook