{"id":243716,"date":"2021-06-23T17:27:40","date_gmt":"2021-06-23T15:27:40","guid":{"rendered":"https:\/\/jeleefstijlalsmedicijn.nl\/?p=243716"},"modified":"2023-10-21T20:54:17","modified_gmt":"2023-10-21T18:54:17","slug":"diabetes-en-sporten-zonder-hypers-en-hypos","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/jeleefstijlalsmedicijn.nl\/diabetes-en-sporten-zonder-hypers-en-hypos\/","title":{"rendered":"Diabetes en Sporten zonder hypers en hypo\u2019s"},"content":{"rendered":"\n

Diabetes en toch blijven bewegen, tips van Dr. Bernstein<\/h2>\n\n\n\n

Sport is belangrijk voor Gerrie van Deuren en nadat ze de diagnose diabetes type 1 kreeg, wilde ze daarmee door kunnen gaan. Maar hoe hou je je bloedsuikerniveau daarbij binnen de perken? Gerrie vond veel advies in het boek Dr. Bernstein\u2019s Diabetes Solution en kreeg hulp van sportarts Hans van Kuijk. In dit artikel bespreekt ze haar bevindingen aan de hand van Dr. Bernsteins hoofdstuk over lichaamsbeweging.<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Door Gerrie van Deuren<\/em><\/p>\n\n\n\n

Als ik me aan iemand voor zou stellen dan zou ik mezelf een beweger noemen. Ik ben graag fysiek in beweging en stimuleer ook anderen om in beweging te komen. Bij een aandoening als diabetes komt dat goed van pas. Sporten en bewegen houd je mentaal weerbaarder.<\/p>\n\n\n\n

Over mijn omgang met diabetes type 1 en de rol van bewegen is op Je Leefstijl Als Medicijn eerder Het Artikel:”Diabetes en Bewegen<\/a> gepubliceerd.<\/p>\n\n\n\n

Omdat ik elke dag sport wil ik alles weten over wat het precies in mijn lijf teweegbrengt en welke invloed het op mijn bloedsuiker heeft.<\/p>\n\n\n\n

Niet eenvoudig overigens, want er zijn zoveel parameters die een rol spelen dat het lastig is om mijn bloedsuikers te voorspellen en controleren. En aangezien biologie niet mijn sterkste vak was op school is het een hele uitdaging om alle ins en outs te begrijpen. Mijn nieuwsgierigheid wint het echter zodat ik toch steeds weer de boeken induik om mijn eigen lijf te begrijpen. Een van de boeken die daarin een cruciale rol hebben gespeeld is Dr. Bernstein\u2019s Diabetes Solution, The Complete Guide to Achieving Normal Blood Sugars (Little, Brown Spark, New York, Newly Revised and Updated, November 2011).<\/p>\n\n\n\n

Dr. Bernstein<\/h3>\n\n\n\n

Dr. Bernstein schrijft niet alleen over sport en diabetes, hij heeft een uitgebreide methode ontwikkeld van voeding, beweging en leefstijl voor mensen met diabetes, vooral toegespitst op diabetes type 1, die zorgt voor stabiele en gezonde bloedsuikerwaardes. Eerder publiceerde Je Leefstijl Als Medicijn er dit<\/a> artikel over.<\/p>\n\n\n\n

Met name het zorgen voor stabiele bloedsuikers tijdens inspanning, en dus het voorkomen van hypers en hypo\u2019s, was voor mij de grootste uitdaging. Sport is voor mij ontspanning en ik wil me dan niet druk hoeven te maken over mogelijke hypo\u2019s die al snel op de loer liggen. De richtlijnen voor voeding van Dr. Bernstein hebben mij hierbij heel erg geholpen. Het hoofdstuk in zijn boek over sport gaat over de invloed van beweging op de bloedsuikers en hij beschrijft hierin ook een methode om je bloedsuikers tijdens de sport te monitoren.<\/p>\n\n\n\n

In dit artikel beschrijf ik wat ik van het hoofdstuk heb geleerd. Het gaat om hoofdstuk 14: Using Exercise to Enhance Insulin Sensitivity and Slow Aging<\/em>. Het mooie is dat Bernstein in dit hoofdstuk duidelijk de verschillen tussen diabetes 1 en 2 aangeeft. Omdat het een lang hoofdstuk is, bespreek ik in dit artikel mijn bevindingen aan de hand van het eerste deel ervan.<\/p>\n\n\n\n

Waarom bewegen?<\/h3>\n\n\n\n

Zoals Bernstein schrijft willen we blijven bewegen omdat het goed voelt en niet alleen fysiek maar ook mentaal en sociaal het een en ander oplevert. Door intensieve lichaamsbeweging worden nieuwe telomeren gegenereerd, wat onze levensduur verlengt. Als je meer wilt weten over telomeren, bekijk dan deze video<\/a>. Los van diabetes geldt dat mensen die regelmatig en intensief bewegen in het algemeen langer en gezonder leven, er gezonder en jonger uitzien en minder last van chronische ziektes hebben. Ze zijn ook beter in staat om alledaagse activiteiten te blijven uitvoeren naarmate ze ouder worden.<\/p>\n\n\n\n

Door intensieve lichaamsbeweging worden nieuwe telomeren gegenereerd<\/h4><\/blockquote>\n\n\n\n

Bernstein schrijft dat krachttraining mensen met diabetes 1 geen betere bloedsuikerwaardes oplevert \u2013 bij diabetes 2 wel \u2013 maar wel een positief effect op de gezondheid en het zelfbeeld heeft. Hij vergelijkt het met een spaartegoed op de bank; de dertig minuten lichaamsbeweging die je dagelijks investeert zorgt dat je je vandaag goed voelt en op de langere termijn fitter blijft. Intensieve lichaamsbeweging zou zorgen voor betere HDL-waardes (goede cholesterol), lagere triglyceridewaardes, een lagere rusthartslag en bloeddruk en daarmee minder kans op hart- en vaatziektes.<\/p>\n\n\n\n

Meteen tot gewichtsverlies leiden doet lichaamsbeweging niet. De effecten zijn meer indirect. Als je meer beweegt zul je je bijvoorbeeld minder overeten en eerder naar eiwitten dan naar koolhydraten verlangen. Er komt endorfine vrij dat je in een goede stemming brengt en de mentale kracht geeft om bijvoorbeeld een dieet vol te houden. Lichaamsbeweging zorgt ook voor spieropbouw waarmee insuline effectiever gaat werken, zodat minder insuline nodig is. Met minder insuline in je bloed kan het lichaam gemakkelijker vet verbranden.<\/p>\n\n\n\n

Hoe heeft lichamelijke beweging invloed op je bloedsuiker?<\/h3>\n\n\n\n

Bernsteins algemene richtlijn:
Bij kortdurende intensieve lichaamsbeweging (kracht) stijgt de bloedsuiker.
Bij langdurige gematigde lichaamsbeweging (uithoudingsvermogen) daalt de bloedsuiker.<\/p>\n\n\n\n

Mijn Eigen Ervaring<\/h4>\n\n\n\n
\"Fiets-icoontje\"<\/figure>

Fietsen = tempoduurtraining = daling van de bloedsuiker<\/h4><\/blockquote>\n\n\n\n

Per persoon kan de uitwerking wel verschillen. Mijn eigen ervaring is dat mijn bloedsuiker tijdens het fietsen altijd daalt. Ik fiets meestal ongeveer een uur. Soms in een gematigd tempo en soms op volle kracht (maar geen sprint). Ik noem het ook wel tempoduurtraining.<\/p>\n\n\n\n

\"Hardloop_Icoontje\"<\/figure>\n\n\n\n

Hardlopen met intervaltraining = intensieve inspanning = stijging van de bloedsuiker<\/h4><\/blockquote>\n\n\n\n

Hardlopen doe ik twee of drie keer per week, en mijn totale training duurt ongeveer 45 minuten. Ik begin met inlopen en doe daarna meestal een intervaltraining (afwisselend 2, 3, 4 of 5 minuten). Ik loop altijd in het bos en probeer bij de intervaltraining een paar heuvels mee te nemen. Tijdens het hardlopen stijgt mijn bloedsuiker heel vaak. Dat heeft er waarschijnlijk mee te maken dat flinke inspanning hormonen zoals adrenaline en cortisol vrijmaken. Die zorgen voor een stijging van de bloedsuiker.<\/p>\n\n\n\n

\"Zwem-Icoontje\"<\/figure>\n\n\n\n

Zwemmen & krachttraining zonder gewichten = matige inspanning = stabiele bloedsuiker<\/h4><\/blockquote>\n\n\n\n

Ik zwem ook \u00e9\u00e9n keer per week, maximaal een half uur. (Met de Free Style Libre mag ik maar een half uur in het water.) Ik zwem dan 1.250 meter borstcrawl en doe af en toe wat intervallen. Mijn bloedsuikerwaarden blijven dan redelijk stabiel.<\/p>\n\n\n\n

Verder doe ik regelmatig krachtoefeningen zonder gewichten: planken, squats, opdrukken e.d. Ik zie dan nauwelijks tot geen effect op mijn bloedsuikerwaardes. Ik heb ook niet de indruk dat mijn bloedsuiker hierdoor stijgt (wat normaal gesproken wel gebeurt bij krachttraining), maar dat komt waarschijnlijk door het feit dat ik geen gewichten gebruik en niet verzuur.<\/p>\n\n\n\n

Bernsteins Stelregel: Bij 9,4 niet Bewegen?<\/h4><\/blockquote>\n\n\n\n

Bernstein heeft als stelregel dat je als je bloedsuiker hoger dan 9,4 is, je niet moet gaan bewegen omdat dan de bloedsuiker nog meer zal stijgen. Belangrijk vind ik om hierbij op te merken dat dit alleen geldt als je weinig insuline in je bloed hebt. In dat geval kunnen bij intensieve beweging adrenaline en cortisol ervoor zorgen dat je bloedsuiker nog verder stijgt en kan er ketoacidose optreden. Heel rustig bewegen (bijvoorbeeld wandelen) bij een bloedsuiker hoger dan 9,4 zal in veel gevallen wel mogelijk zijn, omdat een rustige inspanning in het algemeen voor een verlaging van de bloedsuiker zorgt.<\/p>\n\n\n\n

Het dageraadfenomeen<\/h3>\n\n\n\n

Een algemene richtlijn voor mensen met diabetes 1 is dat de bloedsuiker bij lichaamsbeweging in de ochtend stijgt, en in de middag daalt. De oorzaak daarvan is het dageraadfenomeen. In een ander deel van Dr. Bernstein\u2019s Diabetes Solution<\/em> legt Bernstein uit wat het dageraadfenomeen inhoudt en hoe het werkt. Het heeft waarschijnlijk te maken met de verhoogde cortisol in de ochtend bij het ontwaken.<\/p>\n\n\n\n

Restricties & Waarschuwingen: Zorg voor medische begeleiding.<\/h3>\n\n\n\n

Erg belangrijk is het om een sport- en beweegprogramma op te stellen dat bij je persoonlijke situatie aansluit. Ga voordat je start met lichaamsbeweging dus altijd naar medische begeleiding op zoek. Zelf ben ik deskundig geadviseerd door Hans van Kuijk<\/a>, sportarts en oprichter van het Centrum voor Leefstijlgeneeskunde<\/a> in het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop. Hans is ook adviseur bij Stichting Je Leefstijl Als Medicijn.<\/p>\n\n\n\n

Richtlijnen voordat je met een nieuw type beweging begint zijn onder meer de conditie van je hartslagader te laten controleren, bij voorkeur door het calciumgehalte te laten meten met een EBCT<\/a>-scan. Bij een hoge bloeddruk of sterke bloeddrukschommelingen is het belangrijk om vooraf contact op te nemen met je arts, aangezien bij inspanning de bloeddruk stijgt. Laat ook vooraf je ogen controleren bij de oogarts. Bij retinopathie kan er immers sprake zijn van neovascularisatie en bij een intensieve inspanning kunnen bloedvaatjes scheuren.<\/p>\n\n\n\n

In zijn boek geeft Bernstein nog meer waarschuwingen. Tijdens een intensieve inspanning kan vasculaire autonome neuropathie, als gevolg van chronisch hoge bloedsuikers, leiden tot hoofdpijn wat een kans op flauwvallen geeft. Als bloedsuikerverlagende medicatie wordt gebruikt moet worden gezorgd voor stabiele bloedsuikers bij de start van de lichaamsbeweging. Bij autonome neuropathie, waarvan het kenmerk is dat je niet kunt zweten lager dan je taille, kan een langdurige inspanning leiden tot een te hoge lichaamstemperatuur.<\/p>\n\n\n\n

Tijdens intensieve inspanning kan vasculaire autonome neuropathie leiden tot hoofdpijn en flauwvallen<\/h4><\/blockquote>\n\n\n\n

Verder is van belang vooraf je bloed en urine te laten controleren. Prote\u00efnurie, als de hoeveelheid eiwit in de urine te groot is, kan door inspanning verergeren waardoor nierschade kan ontstaan. Houd je bloedsuiker goed in de gaten, hij kan worden be\u00efnvloed door koorts, ziekte of uitdroging. Ga niet sporten als je bloedsuiker te hoog is. En (bij gebruik van bloedsuikerverlagende medicatie) ga niet sporten als je bloedsuiker te laag is. Breng hem eerst op niveau. Zorg voor goede, beschermende schoenen. Voeten zijn gevoelig bij mensen met diabetes. Inspecteer je voeten en voetzolen dagelijks.<\/p>\n\n\n\n

Algemeen: laat regelmatig controles uitvoeren en bespreek ze met je arts.<\/p>\n\n\n\n

Druivensuiker<\/h3>\n\n\n\n

Als je bloedsuikerverlagende medicatie gebruikt kun je de daling van de bloedsuiker tijdens lichaamsbeweging opvangen met koolhydraten, bij voorkeur met druivensuiker. Liever niet met fruit of zoetigheid omdat de werking daarvan minder voorspelbaar is. Bernstein geeft de volgende richtlijn:<\/p>\n\n\n\n