Mindset en Leefstijl als Medicijn

Je moet positief denken, niet in problemen denken maar de kansen zien! Dat is wat er vaak gezegd wordt. Ik weet dat het waar is, maar de vraag is; ”hoe dan?”. Ik weet niet hoe ik het voor elkaar moet krijgen om het positief in te zien op het moment dat ik de diagnose MS. Bij deze diagnose hoort het vooruitzicht dat ik op een dag niet meer kan lopen en dat ik dan in een rolstoel beland………

Toch heb ik inmiddels ontdekt dat ik een positief denker ben en altijd de kansen zie. Ik heb, ook toen ik het slechtst denkbare bericht kreeg, altijd kansen en een uitweg gezien. Ik heb inmiddels ontdekt hoe het komt dat ik een negatieve situatie in iets positiefs kan keren. Dat ik uiteindelijk altijd weer in staat ben om mijn krachten te bundelen en met energie een “probleem” of tegenslag te lijf te gaan:

Ik heb een “Groei mindset”!

Mindset is de basis van alle beslissingen die je neemt en keuzes die je maakt. Mindset is voor mij de fundering van de vijf pijlers van leefstijl als medicijn; voeding, beweging, stress, bioritme relaties.

De theorie van mindsets is ontwikkeld door Carol S. Dweck, een psychologe uit de Verenigde Staten die werkzaam is bij de Stanford Universiteit. Zij was benieuwd waarom sommige mensen succesvol worden en andere niet.

Al snel kwam zij erachter dat dit te maken had met het feit dat sommige mensen doorzetten bij tegenslag, terwijl andere hulpeloos reageren. Dat is natuurlijk fijn om te weten, maar…

Waarom zetten sommige mensen door bij tegenslag, terwijl andere het bijltje erbij neergooien?

Dweck liet in meerdere onderzoeken overtuigend zien dat doorzetten voortkwam uit de manier waarop iemand naar zijn vaardigheden kijkt. De manier waarop iemand naar zijn vaardigheden kijkt, noemde zij mindset.

 

Er zijn twee verschillende mindsets te onderscheiden: de statische mindset en de groei mindset.

  • In de statische mindset ziet iemand zijn vaardigheden als een vaststaande eigenschap. Je hebt een bepaalde hoeveelheid talent en dat is het dan. “Wie voor een dubbeltje geboren is, zal nooit een kwartje worden”.
  • In de groei mindset gaat iemand er daarentegen juist vanuit dat vaardigheden te ontwikkelen zijn. Door veel te oefenen en te leren van fouten wordt je ergens steeds beter in. “Hoe meer ik mijn best doe, hoe beter ik zal worden. “

De mindset die iemand heeft, zegt dus eigenlijk iets over zijn “overtuigingen over ontwikkelbaarheid”. Heb je de statische mindset dan geloof je meer in “nature” (erfelijkheid, vaststaandheid, wiskundeknobbel). Mensen met de groei mindset geloven meer in nurture (oefenen, ontwikkelen, trainen). In de wetenschap wordt dit “Nature vs. Nurture” debat al eeuwen achter elkaar gevoerd. En de bollebozen zijn er tot op de dag van vandaag nog steeds niet uit.

Maar, als we goed naar de gevolgen van de twee verschillende mindsets kijken, dan kunnen we concluderen dat een groei mindset voor veel meer positievere gevolgen zorgt. En dit is wat ik gedurende mijn leven heb ondervonden. Voor mij is het verbazingwekkend geweest op de momenten dat ik met mensen moest samenwerken met een statische mindset. Ik heb altijd gedacht dat mensen op de zelfde manier dachten als dat ik deed. Maar wat heb ik vaak te horen gekregen dat ik makkelijk praten heb omdat ik geen problemen zie, te lichtzinnig over de dingen denk, geen angsten ken en onbevangen ben. Ik dacht dan altijd dat dit een vanzelfsprekende manier van omgang met de dingen was en was altijd verbaasd dat er vaker problemen en beren op de weg werden gezien en opgenoemd dan dat er in oplossingen en kansen werd gedacht. Inmiddels heb ik ontdekt dat er verschillende mindsets bestaan en wat ben ik blij met mijn “groei mindset”. Deze mindset heeft mij gebracht waar ik nu sta!

Ik ben tot de ontdekking gekomen dat ik met behulp van mijn  “groei mindset” de zoektocht ben aangegaan naar wat mijn zieke lijf nodig heeft. Waar liggen mogelijkheden en kansen. In eerste instantie ben ik, na de diagnose, volledig ingegaan op het advies van de neuroloog. Ik heb de aanbevolen medicatie geaccepteerd omdat het progressieve karakter van de MS zoveel mogelijk geremd moest worden. Allen met behulp van deze remmende medicatie zou ik de meeste kans maken op een zo lang mogelijk gelukkig bestaan met zo weinig mogelijk uitvalsverschijnselen. Tevens heb ik de aanbevolen prednison stootkuren ondergaan omdat deze kuren mij zouden ondersteunen bij de terugvallen die ik meerdere malen ondervond.

Door de heftige middelen raakte mijn lijf ontregeld, veranderde mijn persoonlijkheid en voelde ik mij altijd grieperig. Tijdens de prednison kuren was ik volledig van de rel, kon ik niet meer lopen, lag ik hallucinerend in bed en kon ik alleen nog maar huilen. Deze kuren moesten mij terugval remmen en de klachten per direct verminderen, maar in de praktijk werd ik steeds zieker, werden de klachten heviger en duurde de terugval langer.

Na anderhalf jaar medicatie (ik heb het echt een kans gegeven) kwam mijn groei mindset in opstand. Het pad dat we waren ingeslagen gaf niet de gewenste resultaten en liep dood. Mijn groei mindset hielp mij op weg, ik ging op onderzoek en in gesprek met mijn lijf. Tegen alle gebaande paden in nam ik een nieuwe, andere afslag. De vragen die ik had stelde ik aan mijn lijf, de antwoorden die ik kreeg probeerde ik zo goed mogelijk te interpreteren en toe te passen.

Ik ben in overleg met de neuroloog gestopt met de medicatie. Dat wil niet zeggen dat dit voor altijd is. Met behulp van mijn groei mindset blijf ik op zoek naar wat goed is voor mijn lijf. Op dit moment is dat geen medicatie, gezonde voeding, blijf ik zoveel mogelijk in beweging, probeer ik stress te reduceren, hou ik rekening met mijn bioritme en ben ik mij bewust van de invloed van relaties die ik aanga dus van de invloed van mijn omgeving.

In 2012 was ik voor een groot deel rolstoelafhankelijk. ik had een klapvoet en de aansturing van mijn rechterbeen was verstoord Sandy krijnen ziek MS in een rolstoel leefstijl overwonnenwaardoor het sleepte. Ik ben toen gaan trainen, steeds een stukje verder lopen. ik had een doel; ik zou de Mont Ventoux beklimmen! Met behulp van mijn groeimindset is het mij gelukt om nieuwe neruale paden aan te leggen. De oude verbindingen tussen de neuronen waren kapot, de prikkeoverdracht verliep niet goed dus moest er een nieuwe pad worden aangelegd. Met aandacht voor de bewegeging, dus iedere stap die ik zette deed ik bewust en geconcentreerd , is het gelukt om niewe neuronen met elkaar te laten samenwerken. Het pad werd aangelegd en als ik mij nu focus op de beweging ben ik in staat om gebruik te maken van het vers gebaande pad. De klapvoet is weg, mijn been doet veel beter mee!

Het proces van aanleggen van nieuwe neuronen heb ik vanuit een groei mindset kunnen doen. Ik wist zeker dat ik de top van de Mont Ventoux zou bereiken. Daarvoor moest ik hard werken, de juiste keuzes maken, oude gewoontes loslaten en nieuwe kansen blijven zien.

Ik ben tot de ontdekking gekomen dat ik gebruik maak van mijn groei mindset. Deze groei mindset brengt veel positieve gevolgen met zich mee. Mensen met een statische mindset zijn minder goed in staat om tot verandering en aanpassing te komen. Zij berusten sneller in de situatie en accepteren de gevolgen. Waar veel mensen zich niet van bewust zijn is dat mindset te beïnvloedbaar is en valt dus te veranderen. Alleen al als je weet dat er verschillende mindsets bestaan kan dat ervoor zorgen dat je anders denkt en reageert. Je kunt jezelf aanpakken als je merkt dat je in de greep bent van de statische mindset, bijvoorbeeld als je kansen om te leren laat schieten of ontmoedigd raakt als iets veel inspanning kost. Schakel dan over naar de op groei gerichte mindset: pak kansen, leer van fouten, blijf moeite doen.

Bij het veranderen van mindset speelt de interne monoloog – de zelfspraak –  een belangrijke rol. Een interne monoloog die gericht is op veroordelen moet veranderen in een monoloog die aanstuurt op ontwikkeling.

Veranderen van mindset is geen chirurgische ingreep. Als je mindset verandert, zijn je oude overtuigingen niet ineens weg. De nieuwe overtuigingen krijgen een plaatsje naast de oude. Als ze sterker worden, bieden ze een andere manier van denken, voelen en gedragen. Dit moet je volhouden. Het veranderen van je mindset bestaat niet uit het toepassen van een paar trucjes. Het gaat niet enkel om het toepassen van op groei gerichte methoden, maar om het veranderen van denken. En het veranderen van denken kan bereikt worden door aandachtig te zijn en vanuit het bewustzijn te leven.

De Boeddha zegt dat je de volgende eigenschappen moet ontwikkelen en inzetten om tot geestelijke rust en zuivering te komen;

  • Aandacht , die alles neemt zoals het komt.
  • Interesse en zin om na te denken, te reflecteren en te onderzoeken, wat leidt tot begrijpen van verbanden.
  • Wilskracht en voldoende energie om zich daarvoor in te zetten.
  • .vreugde, heel veel vreugde in elk moment van het leven.
  • Een kalme geest, die niet van het geringste zuchtje wind van slag raakt en die kan genieten van de rust en het alleen-zijn.
  • Een concentratie die bij een onderwerp blijft en zich daar zo mee verbindt, dat er nieuwe en diepere niveaus vanbewustzijn verschijnen.
  • Het talent om rustig en beheerst de voortdurende wisseling te accepteren.

 

De vijf zuilen van een gezonde leefstijl en mindsetHieronder beschrijf ik de afzonderlijke pijlers vanuit mijn mindset;

                                                            Voeding, Bewegen, Stress, Bioritme, Relatie

Voeding

De darmen worden ook weleens de buikhersenen genoemd (Runow,2013). In de buik bevinden zich dicht bij elkaar, en in een kronkelend geheel, twee van de belangrijkste informatiesystemen van het lichaam; “Honderd miljoen zenuwcellen en 70 procent van het immuunsysteem”. Daarbij staan de darmen rechtstreeks in verbinding met de hersenen. De wisselwerking tussen de darmen en de hersenen speelt een grote rol in de lichaamsprocessen.

In het darmslijmvlies bevinden zich actieve zenuwcellen die in verbinding staan met de (glia) cellen in de hersenen. Bij ontstekingen, allergieën etc. worden signalen via transmitterstoffen in de darmen naar de cellen in de hersenen gezonden. Deze cellen kunnen dan uitgroeien tot ontstekingscellen die vervolgens van invloed zijn op het hele organisme.

Gulia Enders beschrijft dat de darmen in verbinding staan met de hersenen doormiddel van de nervus vagus. Deze zenuw is de belangrijkste snelweg van de darm naar de hersenen. De hersenen hebben de informatie die zij ontvangen via deze zenuw nodig om zich een beeld te kunnen vormen van wat er in het lichaam gebeurt. De hersenen zitten in de schedel en het hersenvlies veel geïsoleerder en veel beter beschermd dan de darm. De darm bevindt zich op een centrale plaats in het lichaam, hij kent alle moleculen uit onze laatste maaltijd, onderschept hormonen en immuun cellen en controleert de darmbacteriën.  De darm verzamelt informatie met behulp van het al eerder genoemde grote zenuwstelsel, maar kan ook veel informatie verzamelen doordat het grote oppervlakte waaruit de darm bestaat. Daardoor is het een groots sensorisch orgaan. De darm voelt ons gevoelsleven en werkt in ons onderbewustzijn.

Het maag-darmkanaal verwerkt in een mensenleven in totaal ongeveer 30 ton voedsel en 50.000 liter vloeistof. De buikhersenen analyseren de voedselsamenstelling, het zoutgehalte, het vochtgehalte en coördineren de opname van voedingsstoffen en de uitscheiding. Voedingsmiddelen, aroma’s en andere toevoegingen spelen een grote rol bij veel ziekten. Ook bij aandoeningen die vooral de hersenen en het zenuwstelsel aantasten. In het online tijdschrift Blind vind je ook nog een zeer interessant artikel.

Zou het kunnen? Dat onze bacteriën bepalen hoe we ons voelen en gedragen? Een mens bestaat voor het grootste deel niet uit humane cellen, maar uit bacteriecellen,1 de microbiota, die zich vooral in het darmstelsel bevinden. In totaal zijn er meer dan 1000 verschillende soorten bacteriën bekend die in de humane microbiota zijn gevonden en ieder mens heeft daarvan een unieke samenstelling

Klik hier om het artikel verder te lezen.

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat de darmen een grote rol spelen bij diverse processen in het lichaam. De darmen blijken cruciaal in vele opzichten. Omdat ieder mens uniek is en zich volledig onderscheidt van anderen is het van groot belang om de darmen en de processen die zich daarin afspelen als uniek te benaderen. De voedingsmiddelen die door de een goed verwerkt worden en een bijdrage leveren aan de cruciale processen in het lichaam kunnen voor de ander belastend en ziekmakend werken.

Bewustwording van deze processen en de invloed van voedsel is van groot belang bij het gezond houden en maken van het lichaam. Nadat deze bewustwording heeft plaatsgevonden zal er een ieder een eerlijk gesprek moeten aangaan met de darm en met het lichaam. De vraag: “wat heb jij nodig en wat is te belastend”? zal gesteld moeten worden. De antwoorden die vervolgens op deze vraag komen zijn vaak lastig om te horen. Het zal in veel gevallen betekenen dat het gebakje op de verjaardag niet goed valt en dat het biertje erg belastend is voor het hele systeem. Maar een ieder kan iedere dag de keus maken of er geluisterd wordt naar wat de darm aangeeft.

Dit luisteren naar dat wat de darm aangeeft is geen makkelijke opgave. De verleidingen zijn groot, het aanbod van “foute” voeding is enorm, de maatschappij is gericht op consumeren en de voedselindustrie neemt de consument in de maling door ons te doen geloven dat zij gezonde producten verkopen. De producten die wij in de supermarkt kunnen kopen zijn veelal gemanipuleerd. E-nummers en kleurstoffen worden toegevoegd voor het verlengen van de houdbaarheid en het vergroten van de aantrekkelijkheid van de producten, maar zijn onnodig en zelfs belastend voor het lichaam.

De groente afdeling ligt vol met de gezonde producten, maar waar wij niet altijd rekening mee houden zijn de bestrijdingsmiddelen waarmee deze groentes vaak worden bewerkt. Bestrijdingsmiddelen zijn stoffen die in de land- en tuinbouw gebruikt worden tegen schimmels , ongedierte, onkruid en insecten. Een teveel aan bestrijdingsmiddelen kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Tevens blijkt uit onderzoek dat de kwaliteit van groenten sterk achteruit gaat. In de afgelopen twintig jaar is de aanwezigheid van vitaminen en  mineralen teruggelopen. Verschillende organisaties (adviesbureau Team Ecosys en Aquarius Alliance) zijn van mening dat de oorzaak hiervan ligt bij het injecteren van mest in al onze landbouwgrond. Hierdoor komen schadelijke stoffen in de bodem en wordt de samenstelling van het bodemleven geschaad. Er wordt veel van de bodem gevraagd omdat de landbouw vooral productie gedreven is. Het gevolg is dat wij steeds minder vitamines binnen krijgen. Mineralen worden namelijk door groente uit de grond gehaald en vitamines worden aangemaakt uit mineralen.

Een ander voorbeeld is het vlees dat wij dagelijks consumeren. De bio-industrie is vanuit het oogpunt van het welzijn van de dieren een belangrijk onderwerp van gesprek. Dieren worden vaak in kleine ruimtes gehouden en krijgen onnatuurlijk voer, vol met antibiotica en Afbeeldingsresultaat voor biologisch kipgroeihormonen. De dieren worden ver van hun natuurlijke behoeftes zo snel mogelijk opgefokt zodat zij binnen afzienbare tijd klaar zijn voor de consumptie. Maar buiten dat de bio-industrie zeer schadelijk is voor het welzijn van de beesten is het vlees dat daaruit voortkomt rijk aan schadelijk stoffen. Door stress, gebruik van groeihormonen en andere medicatie maar ook door het gebruik van veevoeder dat besproeid is met chemische middelen bevat het vlees stoffen die belastend kunnen zijn voor de darmen en daardoor ons gehele gestel.

Mijn verhaal

Bewustwording van de invloed van voeding is van groot belang als het gaat over gezondheid en zorg dragen voor een sterk en vitaal lichaam. Ik weet uit ervaring dat dit een grote opdracht is omdat de verleidingen enorm zijn en gewoontes en patronen die een leven lang eigen zijn gemaakt lastig zijn om te doorbreken. Daarbij heerst vaak het idee dat als je de geneugten van het leven links moet laten liggen (bijvoorbeeld suiker, alcohol, chips, patat ) het leven veel minder leuk wordt.

Ik heb achteraf jaren rondgelopen met veel buikpijn, een opgeblazen gevoel en was vaak misselijk. Omdat ik van koek, snoep, brood, chips, croissants en af en toe een biertje of een wijntje hield heb ik dit onbehagelijke gevoel genegeerd. Ik was mij ook niet bewust van de invloed die deze voeding had op mijn hele gestel. Maar toen er steeds meer onverklaarbare klachten kwamen en ik de diagnose MS kreeg ben ik mij gaan verdiepen in de invloed van voeding. Inmiddels had ik uitvalsverschijnselen en was ik dodelijk vermoeid.

Na het lezen van bovenstaande onderzoeken ben ik het gesprek met mijn lijf aangegaan en heb ik de vraag gesteld; “wat heb jij nodig en wat is belastend’? Het is een intensief gesprek geworden dat tot op de dag van vandaag dagelijks gevoerd moet worden. Ik heb ontdekt dat er geen eenduidig antwoord bestaat. Ieder seizoen, iedere situatie en omstandigheid waarin ik mij bevind (menstruatie, slecht slapen, stress, veel beweging/ weinig beweging etc.) vraagt om een ander soort voedingspatroon. De basis die ik aanhoud en waar ik mij fit en zo gezond mogelijk bij voel is een glutenvrij en suikervrij voedingspatroon, en maak ik gebruik van zoveel mogelijk biologische producten en zo weinig mogelijk chemische toevoegingen (e-nummers etc.). Naast deze basis blijf ik steeds weer zoeken naar nieuwe ideeën en inzichten.

Op dit moment voel ik mij heel goed bij het Dr Walsh- protocol. Dr Walsh is een arts uit Amerika. Zij heeft MS en heeft de invloed van voeding onderzocht. Uit ervaring heeft zij ontdekt dat zij door aanpassingen in haar voedingspatroon klachten kon verminderen en zelfs in staat was om op te staan uit de rolstoel.

Het Walsh-protocol houdt in dat ik een koolhydraat arm voedingspatroon aanhoud, maar wel voldoende vetten en eiwitten eet. Ik hou dagelijks bij wat ik eet om in de gaten te houden of ik wel de benodigde voedingsstoffen binnen krijg. De lage inname van koolhydraten zorgt ervoor dat mijn lijf overgegaan is van glucose verbranding naar vetverbranding. Meer informatie over dr Walsh en het Walsh-protocol is te vinden op de website van Muriel Aspin met MSenVork

Voor dit moment voel ik mij erg goed bij dit voedingspatroon, maar ik weet dat ik op een dag, als mijn lijf en de omstandigheden het aangeven, weer zal overgaan op een voedingspatroon dat op dat moment passend is.

Bewustzijn is het woord dat als een rode draad door mijn leven loopt. Bewustzijn van dat wat voeding is en dat wat voeding doet. Bewustzijn van de invloed van de darmen op het gehele gestel en op de vitaliteit van mijn lichaam. Bewustzijn van de signalen die de darmen afgeven en de bewuste actie die ikzelf daarop onderneem.

Maar ook bewustzijn van dat er niet één waarheid is. Wat voor mij geldt hoeft niet voor een ander te gelden. Ik hoop alleen heel erg dat een ieder zich bewust is van het belang van dit bewustzijn en durft te handelen naar dat wat het bewustzijn aangeeft.

 

Mindset is de fundering waarop het bewustzijn rust. Voeding benader ik vanuit het oogpunt dat mijn lichaam uniek is. Mijn lichaam heeft in bepaalde mate voedingsstoffen nodig en verdraagt bepaalde voedingsstoffen minder goed. Als ik deze voedingsstoffen toch tot mij neem zal ik klachten krijgen en dat vind ik het nuttigen van deze voedingsstoffen, die mij een kort moment een goed gevoel geven, niet waard. Vanuit deze (groei) mindset ben ik in staat om iets te veranderen, om te luisteren naar het bewustzijn en dat te doen wat goed is voor lichaam en geest. Als ik zou handelen vanuit een statische mindset dan zou ik redeneren vanuit het gegeven dat ieder lichaam hetzelfde is dus de zelfde voedingsstoffen nodig heeft en het hanteren van de schijf van vijf voldoet voor ieder lichaam. De statische mindset zal mij doen geloven dat wat ik altijd al deed goed genoeg is en dat verandering in het voedingspatroon niks oplevert en mij zelfs ongelukkig kan maken.

Beweging

De medische wetenschap heeft lang gedacht dat mensen met MS het heel rustig aan moesten doen in verband met hun beperkte energievoorraad. Ook overheerste de overtuiging dat door sporten verslechteringen, schubs zelfs, werden uitgelokt.

Inmiddels toont onderzoek aan dat het verbeteren van de lichamelijke conditie, spierkracht, lenigheid en mobiliteit juist goed is voor mensen met MS. En niet alleen voor het lichaam maar ook voor mentale factoren zoals de gemoedstoestand. Onderzoek heeft tot nu toe ook geen schadelijke effecten laten zien bij het meedoen aan bewegingsprogramma’s.

Verschillende soorten lichaamsbeweging zijn getest (zoals yoga , aerobics, weerstandstraining), met over het algemeen positieve resultaten op het gevoel van vermoeidheid en de kwaliteit van leven. In de praktijk is het vaak lastig voor mensen met MS om met trainen te beginnen en dit vol te houden. De toegang tot oefenruimtes is vaak beperkt en de onmogelijkheid om sommige apparaten te gebruiken kan frustrerend zijn. De geadviseerde intensiteit en de duur van de oefeningen zijn ook vaak niet geschikt voor mensen met MS. In veel gevallen is daarom een op maat gesneden programma nodig dat past bij de behoefte van het individu.

Wanneer iemand met trainen begint kan een tijdelijke verslechtering van de MS-symptomen optreden. Ook is vermindering van de vermoeidheid niet direct voelbaar. Dit kan ertoe leiden dat mensen met de behandeling stoppen. Jammer, want door aanpassing van de intensiteit en duur van de oefening wordt de training beter verdragen. Omdat MS vermoeidheid van dag tot dag verschilt, of zelfs varieert binnen de dag, kan het echter lastig zijn om de dagelijkse oefeningen vol te houden. Bewegen met MS is maatwerk.

Mijn verhaal  Voor mij is het dagelijks een zoektocht wat mijn lijf aankan, waar ik mijn grens op kan zoeken of zelfs over een grens heen moet gaan. Ik ben in de veronderstelling dat ik mijn lijf het beste ken. Ik kijk niet naar vaststaande protocollen die zijn geschreven voor mensen met MS. Mijn lijf geeft aan wat wel en niet goed is, daarvoor heb ik geen protocol nodig. Om erachter te komen wat goed is ga ik het interne gesprek aan en weeg ik af wat ik van mijn lijf vraag. Als ik zou luisteren naar therapeuten dan zou ik ver binnen mijn vermoeidheidsgrens moeten blijven, ondanks dat onderzoek heeft aangetoond dat beweging en grenzen opzoeken en overschrijden niet schadelijk is voor het lijf, geen schubs uitlokt. Als ik mij zou houden aan de protocollen dan zat ik nu met overgewicht in een rolstoel. Gelukkig heb ik bij het zoeken naar mogelijkheden wat betreft in beweging blijven gebruik kunnen maken van mijn groei mindset. Ik zal vertellen wat ik hiermee bedoel.

In 2012 ging het heel slecht met mij. Ik was door de ziekte, mijn werk in combinatie met het gezin en alle activiteiten die ik daarbuiten ondernam uitgeput. Op dat moment sloeg de MS keihard toe (nieuwe vlekken in de hersenstam) met als gevolg dat ik de gehele rechterkant van mijn lichaam kwijt was. De aansturing van het rechterbeen en de rechterarm was flink verstoord waardoor deze ledematen er maar een beetje bij hingen en van het puntje van mijn schedel tot in mijn tenen en vingers was het gevoel weg. De rechterkant van mijn mond hing een beetje naar beneden waardoor mijn spraak niet soepel verliep.

Er heerste grote paniek en de neuroloog wist zeker dat het nooit meer beter zou worden (alleen nog slechter) en dat ik nu echt remmende medicatie moest gaan nemen. In mijn hoofd hoorde ik alleen maar als een soort mantra; “geef mij rust, geen medicatie, maar rust”.

Ik besloot naar deze mantra te luisteren en wist de neuroloog en mijn omgeving ervan te overtuigen dat ik geen medicatie nodig had maar rust. Overdag lag ik in bed en als de kinderen thuis kwamen uit school kwam ik in beweging. Ik deed leuke dingen met ze, bracht ze naar sport en ging in de rolstoel boodschappen doen. Ook ging ik iedere dag naar de paarden om ze te verzorgen. Het zware werk werd voor mij gedaan, maar het voeren deed ik zelf. Ik kwam dus iedere dag in beweging.

In deze slechte periode kwam ik in het blad van het MS fonds een verhaal tegen dat ging over mensen met MS die de Mont Ventoux gingen beklimmen (Klimmen tegen MS). Ik werd gegrepen door dit verhaal en wist op dat moment heel zeker dat ik op een dag ook de Mont Ventoux zou beklimmen. Ik was niet eens in staat om 100 meter te lopen, toch was ik ervan overtuigd dat ik dat doel zou halen.

Met dit doel in mijn achterhoofd kwam ik bij de fysiotherapeut waar ik al een half jaar trainde om mijn functies terug te krijgen. Voor mijn gevoel trainde ik altijd met de handrem erop, bleef ik altijd ver binnen mijn grenzen en werd mijn lijf niet uitgedaagd om stappen te maken.

Maar ik was niet voor behoud van wat ik nu nog had, ik wilde groeien, verbeteren en de top van de Mont Ventoux bereiken. Ik besloot eigenhandig, tegen alle adviezen in, op de loopband te gaan staan. De fysiotherapeut en het hele trainingsgroepje hielden hun hart vast toen ik de band aanzette. Zij wisten zeker dat ik eraf zou vallen en stonden klaar om mij op te vangen. Maar er gebeurde niks schokkends, mijn benen begrepen dat zij de loopband moesten volgen en deden wat er van ze gevraagd werd.

Wat begon met 10 seconden is uiteindelijk uitgebouwd naar een half uur met een stijgingspercentage van 10%. De basis voor 6 kilometer Mont Ventoux was gelegd. Naast dat ik op de loopband trainde, liep ik buiten, met de honden, steeds 100 meter verder. In weer en wind, vaak met de tranen over mijn wangen, daagde ik mijn lijf uit. Wat ik al snel merkte was dat ik het niet moest hebben van de vanzelfsprekende aansturing van mijn benen via de zenuwbanen. Die weg was beschadigd, dus daar kon ik geen gebruik van maken. Doormiddel van focus, aandacht en concentratie was ik in staat om mijn rechterbeen aan te sturen. Met aandacht optillen, uitstrekken, neerzetten en afwikkelen. En dat bij iedere stap die ik zette.

Het is een dodelijk vermoeiend proces geweest, omdat al mijn energie werd opgeslokt door het trainen van de loopfunctie. Ik was vaak heel moe en verward. Maar het resultaat bleef niet uit. Bij een volgend bezoek aan de neuroloog constateerde hij dat ik eigenhandig mijn klapvoet had genezen en vroeg hij zich verbaasd af hoe ik dat voor elkaar had gekregen.

Ik heb ontdekt dat ik het fijnst loop met een stok en als ik langere stukken ga lopen gebruik ik twee stokken. Tijdens het lopen ben ik gefocust, ik heb geen tijd voor een gezellig praatje omdat ik aandacht moet hebben voor de aansturing van mijn been. Als ik geen aandacht besteed aan mijn rechterbeen dan verval ik in oude patronen. Dit betekent dat mijn been vanuit mijn heup naar voren wordt gegooid of dat mijn voet over de grond sleept. Als ik in oude patronen verval komen andere klachten snel naar boven drijven. Vooral mijn rug heeft het dan zwaar.

Om het lopen steeds langer vol te kunnen blijven houden is het van belang dat ik naast het lopen ook krachttraining doe. Het onderhouden van de spieren in mijn benen, armen, buik en rug is van groot belang omdat deze spieren de basis zijn voor mijn houding en bewegingsapparaat. Dit klinkt heel logisch, maar het is vaak wel iets wat vergeten wordt bij zieke mensen omdat de angst om vermoeid te raken en iets te beschadigen groot is.

Mijn ervaring is dat ik best een grens op kan zoeken of zelfs een grens over kan gaan. Het gevolg is dan dat ik vermoeid raak en dat het slechter met mij gaat, maar ik durf er steeds beter op te vertrouwen dat de klachten herstellen en dat er vervolgens verbetering plaatsvindt. Af en toe zoek ik de grens op of overschrijd ik bewust de grens.

Ik weet dat 7 kilometer wandelen erg veel gevraagd is, maar toch doe ik het zo af en toe. Ik maak deze keus bewust, vanuit mijn groei mindset. De laatste twee kilometer van deze wandeling is echt afzien. Alles doet pijn en ik moet alle zeilen bijzetten om mijn rechterbeen mee te krijgen. Ik weet van te voren dat ik na het wandelen moet rusten en dat calculeer ik dan ook in. Er is zelfs kans op totale uitval, maar ook daar houd ik rekening mee. Mijn groei mindset helpt mij van te voren, onderweg en achteraf. Van te voren stel ik mij in op een zware tocht, overweeg ik de risico’s en weet dat ik achteraf de ruimte moet nemen om te rusten. Ik zeg tegen mijn lijf dat we gaan trainen om te groeien. Ik wil groeien om te voorkomen dat ik niet meer zou kunnen lopen. Tijdens het wandelen heb ik de top van de berg voor ogen. Ik hou mij vast aan dit doel en verbijt de pijn omdat ik hoe dan ook die top wil bereiken. Mijn brein helpt mij om in de juiste focus te blijven en houdt paniek en andere verstorende emoties op een afstand.

Achteraf is het de kunst om niet in paniek te raken als ik mij oververmoeid voel en zelfs last heb van uitvalsverschijnselen en nare tintelingen over het hele lijf. Mijn groei mindset zegt mij op dat moment dat we ons doel hebben bereikt, en dat we nu even door de zure appel heen moeten bijten, maar dat het morgen weer beter is. Dat ik mij zelfs sterker zal voelen. En ja, ik heb inmiddels twee keer de laatste (steilste) 6 kilometer van de Mont Ventoux beklommen en voor 2018 heb ik een groots project bedacht. Ik ga van Friesland naar de Mont Ventoux (1600 kilometer) fietsen om daar vervolgens de top voor de derde keer te bereiken.

 

Bewustzijn Wat mij iedere keer weer helpt is het bewust aangaan van uitdagingen. Bewust nadenken over wat goed is en wat het lijf nodig heeft. Voor mij was het op een gegeven moment heel logisch dat ik in beweging moest komen. Dit heb ik mij heel bewust gerealiseerd. Als ik was blijven zitten of zelfs was blijven liggen dan waren mijn spieren in sneltreinvaart achteruit gegaan en had ik nooit de top bereikt. Vanuit dit bewustzijn ben ik in beweging gekomen.

Mindset Ik ben in staat geweest om de top te bereiken omdat ik gebruik kon maken van mijn groei mindset. Mijn groei mindset heeft mij iedere keer weer door tegenslagen en pijn heen geholpen. Ik ben er ook altijd van overtuigd geweest dat ik door hard werken, doorzetten en blijven oefenen op een dag boven op die berg zou staan. Een statische mindset had mij al veel eerder belemmerd in het bereiken van mijn doel. Vanuit een statische mindset had ik al veel eerder gestopt met de training omdat deze mindset veel sneller berust in de situatie en de gevolgen van de situatie vervolgens worden geaccepteerd.

Tips bij in beweging komen;

  • Kies iets dat je leuk vindt om te doen
  • Maak –samen met bijvoorbeeld een fysiotherapeut- een programma op maat. Ga hierbij uit van wat jouw lijf aangeeft, niet van de protocollen die een fysiotherapeut aanhoudt.
  • Zoek naar uitdagende doelen.
  • Schrik niet van tegenslag, ga ervan uit dat je door te trainen en te oefenen (met kleine stapjes) vooruitgang kan boeken. Pijn en vermoeidheid horen erbij en dragen uiteindelijk bij aan vooruitgang.
  • Accepteer het niveau waarop je nu functioneert. Streef niet naar hoe het ooit was maar ga uit van kleine stapjes in de goede richting.
  • Maak, waar nodig, gebruik van hulpmiddelen. Stokken, handbike, e-bike, rolstoel, scootmobiel, tandem, etc kunnen helpen om in beweging te komen. Voel geen schroom, maar zie het hulpmiddel als kans op bewegingsvrijheid en zelfstandigheid.
  • Zoek naar evenementen, bewegingsgroepjes, activiteiten waardoor je samen in beweging kunt komen, met een gezamenlijk doel.
  • Als je dagindeling of je vermoeidheid weinig ruimte heeft om apart een sportactiviteit in te bouwen, kun je proberen om het te combineren met iets dat je toch al doet. Bijvoorbeeld op de fiets boodschappen doen in plaats van met de auto.

Stress

Stress is niet goed voor je en moet je voorkomen.

Dat is simpel gezegd in een wereld waarin er continu aan je getrokken wordt, waar we te maken hebben met heel veel prikkels en waar er veel ballen tegelijk in de lucht moeten worden gehouden. Denk maar eens aan een gezin naast werk en daarbij de sportclubjes en school van de kinderen die continue een beroep op je doen. Vervolgens heb je ook nog de sociale contacten (familie en vrienden) die je wil onderhouden en vind je het belangrijk om tijd vrij te maken voor hobby’s en vrije tijd. De kunst is om te midden van dit alles bij jezelf te blijven, niet af te dwalen van je eigen behoeften en steeds weer terug te gaan naar dat wat er echt toe doet.

De verleiding is groot om mee te gaan op de flow van wat anderen van jouw verwachten en vragen. Werk wordt steeds belangrijker gemaakt en vaak voelen wij ons onmisbaar en willen we niet teleurstellen. We verbinden zelfs onze identiteit aan ons werk en weten zeker dat je niet zonder dit werk zou kunnen functioneren en dat het werk zonder jou in het honderd zou lopen. Verder kunnen die vrienden niet zonder jou en is de verjaardag waar jij voor bent uitgenodigd minder leuk als jij niet komt opdagen. En als jij niet naar hun verjaardag gaat dan komen zij misschien ook niet op jouw verjaardag. En dat is dan wel raar, want dan lijkt het alsof jij geen sociaal leven hebt.

De druk is enorm en de basis stressvol. Als er vervolgens iets onverwachts gebeurt, zoals bijvoorbeeld het overlijden van een familielid, ziek worden van een kind, tegenslag op het werk, dan zijn de gevolgen vaak niet te overzien. Het kaartenhuis stort ineen. Het lijf geeft op en wordt ziek als gevolg van teveel stress.

Wat we vervolgens doen is dat we naar de huisarts gaan en vragen om een pilletje zodat de symptomen en vervelende klachten onderdrukt worden en we weer voor een poosje verder kunnen met het in de lucht houden van steeds meer ballen. Op de korte termijn hebben we het probleem opgelost, maar de stress is niet gereduceerd, de problemen zullen terugkeren. Langdurige overbelasting door stress kost veel energie, gaat ten koste van belangrijke lichamelijke processen en belast delen van ons lichaam langdurig en heeft een sterke invloed op ons emotioneel welbevinden.

Ook is een gevaar van stress dat je bij overmatige stress minder goed in het hier en nu kan gaan functioneren. Stress is niet goed voor je, maar hoe ontkom je eraan? Ook ik ben in alle valkuilen getrapt van het stressvolle bestaan. Ik werkte in het onderwijs, had een gezin met twee kinderen, een man met een drukke baan, een eigen bedrijfje met veel beesten die zorg en aandacht nodig hadden, was handbal trainer en coach en zorgde voor een ieder die op mijn pad kwam en zorg nodig had. Ik zei nooit NEE, zocht altijd naar manieren om JA te kunnen zeggen. Ik vond alles leuk en had overal plezier in.

Alle ballen bleven in de lucht. Ook toen ik in 2009 de diagnose MS kreeg bleven al die ballen in de lucht. Tot het moment waarop mijn dochter ziek werd en ik mij grote zorgen om haar maakte. Die bal was te zwaar om in de lucht te houden en bracht mij aan het wankelen en uiteindelijk stortte ik in. Stress was de oorzaak, uitval van veel lichaamsfuncties het gevolg.

Doordat ik letterlijk niet meer in beweging kon komen was ik genoodzaakt om in gesprek te gaan met mijzelf. Ik heb het geluk gehad dat ik op dat moment in staat ben geweest om naar binnen te keren. Ik raakte, mede doordat mijn cognitie achteruitging en mijn spraak moeizaam ging, verstilt. Tijdens deze stille periode ben ik op zoek gegaan naar manieren om stress te kunnen reduceren en te kanaliseren.

De zoektocht is niet voor niks geweest. Het heeft mij veel nieuwe inzichten gebracht waar ik in mijn drukke bestaan nooit aan toe was gekomen. De volgende inzichten hebben voor mij duidelijke relaties met stress.

Loslaten De grootste opdracht in het leven is loslaten. Loslaten gaat vaak gepaard met stress. Het begint al bij de geboorte; moeder en kind moeten elkaar op dat moment al loslaten en erop vertrouwen dat alles goed gaat komen. De eerste jaren zal het kind nog in de nabijheid en zorg van de moeder verkeren, maar als de jaren vorderen zal het kind zich steeds verder verwijderen van de ouders.

Ouders zullen het kind steeds een beetje meer moeten loslaten naarmate het kind ouder en zelfstandiger wordt, het kind gaat de strijd aan van het loslaten door op zijn manier aan te tonen dat het zelfstandig is en het zelf kan. Dit wil niet zeggen dat het altijd makkelijk is voor het kind om los te laten. Vaak wordt de veiligheid en vertrouwdheid gemist en is het loslaten een grote innerlijke strijd.

Dit is loslaten in de letterlijke zin van het woord. Maar loslaten is een veelomvattender begrip. Te denken valt aan het loslaten van denkpatronen, overtuigingen en principes. Ook het loslaten van de vanzelfsprekendheid van het leven als er ziekte en beperkingen in het spel komen is een grote opdracht.

Loslaten gaat vaak gepaard met stress omdat het verandering betekent. En verandering is vaak onveilig. Bewustzijn kan helpen bij loslaten. Door vragen te stellen kun je komen tot bewustzijn. Waarom is het belangrijk dat ik mijn kind los laat? Waarom gaat het kind de strijd aan? Maar ook; waarom heb ik deze overtuiging?, waar komt dit denkpatroon vandaan en brengt het mij verder?. Is het verstandig om vast te houden aan mijn principes of moet ik ze in overweging nemen of zelfs loslaten. Ik ben nu ziek en mijn lijf is beperkt, hou ik vast aan dat wat was of is er een mogelijkheid om met de ontstane beperkingen een nieuw bestaan op te bouwen.

Het is dus mogelijk om los te laten vanuit het bewustzijn. Om tot dit bewustzijn te komen is aandacht nodig. alleen de aandacht heeft de kracht om ons diepgaand te veranderen. Paul.H Koppler schrijft in ” Boeddha’s levenswetten”  het volgende over aandacht; “Aandacht is een eigenschap, een kwaliteit in ons, die we allemaal kennen, zonder welke we ons niet ontwikkelen zonder welke we niet kunnen overleven.”

 

 

Ook mindset is van grote invloed bij loslaten. Loslaten vanuit een groei mindset is makkelijker omdat een groei mindset altijd op zoek zal gaan naar kansen en mogelijkheden en niet blijft hangen in de stress en de angst van het loslaten. Een groei mindset zal de juiste vragen stellen en de antwoorden vinden die vervolgens zorgen voor groei. Een statische mindset daarentegen zal willen vasthouden aan dat wat was, aan het oude vertrouwde en heeft dus moeite met loslaten. Bewustzijn en mindset zijn dus belangrijk bij alle processen van loslaten. En het mooie is dat bewustzijn en mindset getraind kunnen worden. Hierdoor is het vervolgens mogelijk om het loslaten te trainen waardoor de stress die komt kijken bij het loslaten verminderd. Vertrouwen is hierbij het sleutelwoord. Vertrouwen op de goede afloop als je loslaat.

Meditatie Mediteren en mindfulness zijn tegenwoordig de remedies die worden aangedragen als het gaat om het reduceren van stress.  Al in de jaren zeventig ontdekte de bekende meditatie- onderzoeker Dr. Benson van de Universiteit van Harvard dat het mogelijk is door te mediteren de ‘vecht-vlucht’ reactie te neutraliseren. Tijdens het mediteren komt de ademhaling tot rust, nemen spierspanningen af, ontstaat een toename in de bloedvoorziening naar de huid waardoor je mogelijk tintelingen of warmte in de huid ervaart, ervaar je door het actiever worden van spijsverteringsorganen vaak rommelingen in de maag en er wordt  gemerkt dat de geest minder gejaagd of ongeduldig wordt.

Allemaal precies het tegenovergestelde van wat er tijdens een ‘vecht-vlucht’ (stress) reactie ervaren wordt. Naast momenten van ontspanning worden door te mediteren ook momenten van rust en herstel in het leven gecreëerd. Hierdoor kan een stress reactie bewust  worden losgelaten en kan er tijdens de meditatie bij getankt worden. Het gevolg is dat spanning minder de kans heeft zich op te bouwen en daardoor de kans op chronische stress zal verminderen.

Meditatie helpt bij de bewustwording van het ontstaan, de werking en de oorzaken van stress. Daarbij kan meditatie ondersteunen bij het bewust worden en loslaten van specifieke bronnen van stress en spanning. De oorzaken van vele uitingen van stress, conflict en emotie liggen meestal in onbewuste overtuigingen en in diepere spanningspatronen. Bewustwording van deze spanningspatronen helpt bij het reduceren van de dagelijks ervaarde stress.

Meditatie en mindfulness zijn niet zomaar een truckje dat je toe kan passen en waardoor er per direct een verbetering plaatsvindt wat betreft de stress ervaring. Meditatie en mindfulness vragen om oefening en moeten vanuit volledig bewustzijn en met aandacht uitgevoerd worden. Zonder bewustzijn en aandacht zal de ontspanning in het lijf niet tot stand kunnen komen.

Aandacht heeft de volgende eigenschappen; “toewijding, opmerkzaamheid, in het heden zijn, bewustzijn en inzicht en zuivere opmerkingsgave. Gewoonlijk wordt onze waarnemingen meteen door allerlei filters, oordelen, visies, meningen en kleuren vertroebeld. Daarvan worden we ons niet bewust zonder aandacht. Als je je oordeel kunt weglaten, kun je meer ontdekken over de verschijnselen en uiteindelijk meer over jezelf (Koppler).

Mijn verhaal Tijdens mijn drukke bestaan als werkende moeder was er geen tijd voor meditatie of mindfulness. Mijn brein stond altijd aan en was altijd bezig met dat wat nog moest gebeuren en wat er nog geregeld en georganiseerd moest worden. Ik probeerde van ieder moment optimaal te genieten, maar leefde niet in het moment. En dat is juist wat zo belangrijk is bij het reduceren van stress. Leven in het moment.

Op het moment dat door de ziekte en de stress mij alles werd ontnomen werd ik volledig teruggeworpen op mijzelf en kon ik niet anders dan leven in het moment. Mediteren werd voor mij een manier om uit mijn gedachten in mijn gevoel te komen. In eerste instantie had ik hulpmiddelen nodig om mijn gedachten te remmen. Ik luisterde naar opnames van geluiden op een boerderij of volgde een verhaal dat verteld werd. Ik leerde stapje voor stapje mijn gedachtes en mijn planning los te laten. Langzamerhand kwam ik bij mijn gevoel en was ik in staat om mijn gevoel om te zetten in een pure vorm van bewustzijn en aandacht voor wat zich op dat moment in mij en om mij heen afspeelde.

Tegenwoordig vertrouw ik op mijn bewustzijn en neem ik de tijd om alles vanuit aandacht te benaderen. Als mij een vraag wordt gesteld gaat mijn brein aan het werk om een antwoord te formuleren. Maar eerst vindt er een check plaats in een ander gedeelte van mijn lijf. Vaak zit het bewustzijn in de hartstreek, maar als ik terug moet vallen op een dieper bewustzijn dan moet ik afdalen naar de buikstreek.

Dit diepere bewustzijn heb ik gevonden tijdens de stilte van de meditatie. Door te mediteren ben ik mij er bewust van dat ik altijd in staat ben om vanuit mijn eigen ik stevig te blijven staan, dat ik met een open mind, vanuit mijn pure bewustzijn het leven tegemoet kan treden. Met behulp van dit pure bewustzijn vanuit aandachtigheid ben ik veel beter in staat om stress te reduceren. Bij verdriet of opkomende paniek check ik eerst in mijn bewustzijn wat de impact is, of de situatie directe gevolgen heeft voor mij persoonlijk en wat ik met de opkomende stress kan doen. wat mij bij (letterlijk en figuurlijk) bij iedere stap die ik zet helpt zijn; Leven in het moment, geconcentreert en met volle aandacht aanwezig zijn.

Bioritme

Door de wisseling van de seizoenen houden dieren hun winterslaap, paren ze en gaan bloemen bloeien. De energieën van de natuurlijke wereld zorgen er ook voor dat we ’s nachts slapen en groeien en dat onze stofwisseling af en toe neemt. Deze cyclische veranderingen worden ‘bioritme’ genoemd. De natuur kent naast het ritme van de seizoenen vele ritmes, waaronder een jaarritme, een maandritme en een dag ritme. Dat ritme zit ook in ons als mens. Onze biologische klok staat afgesteld op dat ritme van de natuur.

Het is de kunst om met aandacht en bewustzijn aan te sluiten op dit bioritme. Ieder seizoen, ieder moment van de dag, de maand en het jaar vraagt om een aangepaste, bewuste leefstijl.

Wij zijn echter steeds verder verwijderd geraakt van het bioritme van de natuurlijke wereld. Hierdoor is het interne bioritme, dat bestaat uit drie cycli die de intelligentie, de emoties en de fysieke gesteldheid regulieren., verstoord .Door onder andere de invoering van kunstlicht leven we in een kunstmatig bioritme. Het gevolg is dat ons lichaam ontregeld raakt en vervolgens allerlei klachten laat zien. Deze klachten zijn vaak het gevolg van een ontregelde biologische klok. De biologische klok en het bioritme bepalen een groot aantal processen in het lichaam.

De biologische klok is terug te vinden in de hersenen, iets boven de plek waar de oogzenuwen elkaar kruisen. Op deze plek wordt het slaap/waakritme, de voortplanting, het eetpatroon, de hartslag en de slaap bepaald.

Door onder andere de invoering van het kunstlicht leven we dus in een kunstmatig bioritme.  Ons eet en slaappatroon raakt hierdoor verwijderd van dat wat ons lijf op dat moment, binnen dat bepaalde seizoen nodig heeft.

De dagen in het najaar zijn bijvoorbeeld kort en donker. Hierdoor komen wij in veel mindere mate in aanraking met natuurlijk daglicht. Dit heeft direct effect op de biologische klok van het lichaam. Door de verandering van het dag en nacht ritme zal het lichaam bepaalde stofjes stoppen of juist activeren. Dit heeft invloed op het slaap en eet patroon maar kan ook van invloed zijn op de stemming.

Het volgen van het bioritme van de natuurlijke wereld is binnen het drukke bestaan en binnen onze geordende en tot in de puntjes gereguleerde maatschappij niet of nauwelijks mogelijk. De wekker zal ook in de winter op een bepaalde tijd af gaan omdat het werk roept en we houden ons vast aan het eetpatroon waar we aan gewend zijn omdat dit nu eenmaal bekend en makkelijk is. Daar waar het natuurlijke bioritme om een ander slaap/waak patroon vraagt en aanpassing van het eetpatroon zijn wij ons daar vaak niet van bewust en zijn wij moeizaam in staat om ons hierop aan te passen.

Bewustwording en met aandacht kijken naar dat wat er in de natuur gebeurt kan een verrijking zijn voor de gezondheid. De manier waarop dieren hun vacht en veren klaarmaken voor de koude dagen van de winter en hoe zij vervolgens het eet en slaappatroon aanpassen aan de donkere dagen is zeer leerzaam. Zij geven eigenlijk het voorbeeld van dat wat er nodig is voor de verzorging van het lijf om de koude donkere dagen te overleven.

Wij zijn niet in staat om een wintervacht te creëren zodat we lekker warm blijven tijdens de koudere dagen van de winter, maar zodra de winter nadert hangen de winkels vol met de nieuwste wintergarderobe en gaan wij ons voor bereiden op de kou door het aanschaffen van warmere kleren. Hier hoeven wij niet over na te denken, dit is een automatisme, net als bij het dierenrijk. Als we willen overleven hebben we warme kleren nodig.

Wat lastiger wordt om aan te passen is het slaap  en eet patroon. Ten eerste is het belangrijk dat er bewustwording plaatsvindt van veranderende behoeften tijdens de wisselende seizoenen. Vervolgens kan er met aandacht bekeken worden wat deze behoeften precies zijn. Met aandacht onderzoeken wat het lijf aangeeft wat betreft het wakker worden en opstarten van de dag, het in en door slapen, behoefte aan en weerstand tegen bepaalde voedingsmiddelen enzovoorts. Als dit met aandacht wordt gevolgd en als aan het lijf steeds weer de vraag: “wat heb jij nodig” wordt gesteld dan komen de antwoorden vanzelf. De kunst is deze antwoorden te willen horen en er vervolgens ook iets mee te doen.

Wie nieuwsgierig is blijft vragen stellen en luistert met aandacht naar de antwoorden. Wie iets wil veranderen toont daadkracht en denkt in kansen en oplossingen. Het natuurlijke bioritme en de biologische klok wijzen de weg, wij hoeven alleen maar te bedenken wat wij binnen dit ritme nodig hebben om ons zo fit, vitaal en gezond mogelijk te voelen.

De daadkracht zit in het onderzoeken van mogelijkheden, de kansen en oplossingen zitten onder andere in het weglaten en toevoegen van licht en het aanpassen van het boodschappenlijstje.

Mijn verhaal;

Het wordt weer steeds vroeger donker en ik merk het direct. Mijn lijf reageert alsof het in winterslaap wil. Het heeft behoefte aan ander eten (chips, koolhydraten) en wordt ’s morgens niet wakker. Ik voel me de hele dag heel erg moe, sleep mij van het een naar het ander en denk de hele dag aan mijn bed. Ook ben ik bezig met dat andere eten waarvan ik weet dat het niet goed voor me is. Ik weet dat het een grotere belasting is voor mijn spijsvertering, waardoor ik mij nog moeier zal gaan voelen. Maar hoe doorbreek ik dit? Kan ik het doorbreken of hou ik de komende donkere maanden last van deze verschrikkelijke vermoeidheid met wazig zicht, watterig hoofd en loodzware benen?

Geest; Dit is niet te doen, we moeten echt in beweging blijven. Ik heb zo’n zin om te klussen in de tuin en in het weiland bij de paarden, maar op deze manier is er geen lol aan.

Lijf; Ik weet ook niet zo goed wat er aan de hand is. De benen zijn loodzwaar, de ogen hebben moeite met scherp stellen en in het hoofd blijft het de hele dag wazig. Kan je niet iets bedenken?

Geest: Ik zit me rot te prakkiseren. We waren zo goed op weg na de fietsvakantie in Engeland. Fit en krachtig en vol goede moed en nieuwe plannen. Het lijkt wel alsof we niet tegen het donker kunnen. We passen ons te veel aan de natuur aan. We hebben behoefte aan een winterslaap ofzo.

Lijf; Ja, maar dat kan echt niet. Dat zou betekenen dat we niet gaan fietsen en dat we niet eens de paarden kunnen verzorgen.

Geest: Maar ik zie er zoooo tegenop om deze leuke dingen met zo’n zwaar lijf te doen. Ik ben bang voor een winterdepressie als het zo doorgaat.

Lijf; Doe niet zo sneu, bedenk liever iets.

Geest; Je hebt gelijk. Ik ga me wel verdiepen in winterdepressie en alles wat daarbij komt kijken. We gaan de komende dagen energie steken in jou, lijf. We gaan ervoor zorgen dat jij de ondersteuning krijgt die jij nodig hebt om de winter goed door te komen.

Mijn lijf (biologische klok) is dus afgestemd op het bioritme van de seizoenen en daar moet ik nu het winter wordt op reageren. Het lijkt wel of met het verdwijnen van het licht mijn energie ook verdwijnt. Ik heb besloten dat ik mij ga verdiepen in reacties van het lichaam op de donkere dagen van de herfst en de winter, in de hoop dat ik iets kan vinden wat ik kan inzetten om mij beter te voelen de komende maanden.

Lijf; Geest, heb je al iets gevonden? Ik doe echt mijn best, maar alles gaat steeds meer pijn doen. Die rug is niet te harden en de ogen moeten veel te hard werken. Ik schrok me laatst rot toen het zicht in mijn linkeroog een waas was. Het duurde wel een kwartier voordat het weer een beetje helder was aan de linkerkant. En ik was ook niet blij toen ik mijn valdebuut moest meemaken. Daar lag ik, gestruikeld over een fiets omdat ik mijn evenwicht niet kon bewaren. Ik rolde wel goed door, dus het deed geen pijn, maar toch.

Geest; Van beide voorvallen ben ik aardig van de rel geweest. Voor mij is het nu zaak om niet in paniek te raken. Ik vind het heftig en als ik niet uitkijk ga ik mee in de gedachten dat dit het begin van het eind is.

Lijf: ho ho ho, geen paniek alsjeblieft. Daar hebben we niks aan. Blijf kijken naar de feiten. In de zomer functioneren we altijd beter dan in de winter. Ik heb echt het gevoel dat ik in de winter licht tekort kom. Het heeft niks te maken met kou, ik denk dat we op zoek moeten naar een energiebron die te maken heeft met licht.

Geest; Ik zeg al een paar jaar dat we in de winter naar de zon moeten om bij te tanken. Ik denk dat je gelijk hebt. Ik heb wel vaker gehoord dat mensen in de winter behoefte hebben aan licht. Zij gaan dan naar lichttherapie. Ik ga uitzoeken wat de klachten zijn van deze mensen en of die overeenkomen met die van ons.

Lijf: Dat klinkt goed, zo ken ik je weer! Actie

Geest; Ja hoor, ik ben in actie gekomen en ik heb het volgende gevonden;

Enkele kenmerken van een winterdepressie zijn:

  • (Extreme) vermoeidheid
  • Veel behoefte aan slaap, zelfs als men al meer dan normaal slaapt
  • Een verschuiving van het dag-nachtritme, waarbij men steeds later op de dag zich “wakker” voelt
  • Een verstoord eetpatroon (over het algemeen meer en koolhydraatrijk willen eten. Minder willen gaan eten is eerder een kenmerk van een niet seizoensgebonden depressie)
  • Een meer dan normaal aanwezige somberheid
  • Het gevoel hebben niet meer in balans te zijn
  • Minder behoefte aan sociale contacten (opdoen), soms zelfs afsluiting voor de buitenwereld
  • Prikkelbaarheid

Erg herkenbaar!

Lijf: Jemig, het lijkt wel of het over ons gaat. Dit is de goede richting! Wat kunnen we er aan doen?

Geest; Heb ik ook uitgezocht. Er bestaan lichttherapie brillen. Deze bril zet je ’s ochtends 20 minuten ofzo op. Er schijnt dan licht in je ogen en dit licht prikkelt de hersenen om wakker te worden. Het doet geloof ik ook iets met de melatonine.  Ik heb zo’n bril besteld!

Lijf; Dat klinkt goed! En nu maar hopen dat dit mij helpt om inderdaad wakker te worden en hopen dat de energie terug komt. Dat wij weer wat scherper zijn en de waas en de watten verdwijnen.  Het zou jammer zijn als we ons de komende maanden prikkelbaar, moe en vretend verstoppen omdat we geen energie hebben om sociale contacten aan te gaan. Zonde van ons leven! Kom maar op met die bril!

Inmiddels heb ik de bril twee weken in huis en zit ik iedere ochtend als een soort alien aan het ontbijt. Maar ik moet zeggen; Het Helpt! Het is alsof mijn hersenen iedere ochtend dit zetje nodig hebben om te beseffen dat ondanks dat het buiten donkerder is de dag aangebroken is en dat het tijd is voor actie. De waas en de watten zijn voor een groot deel verdwenen uit mijn hoofd en ik heb meer energie. Hierdoor kijk ik weer iets scherper de wereld in en voelen mijn benen niet meer zo zwaar. Nu maar hopen dat ik dit de komende donkere maanden vast kan houden!

Lijf; Dit voelt goed! Wat fijn zeg, dat alles weer een beetje vanzelf gaat. De benen voelen niet meer aan als lood en de ogen zien weer scherp. Super!

Geest; Ik vind het ook heerlijk dat ik wat minder gefocust hoef te zijn op het lopen en kijken. Hierdoor hou ik weer wat energie over voor andere zaken. Nu de watten voor het grootste deel uit mijn hoofd zijn verdwenen kan ik mij weer bezig houden met het plannen van ons fietsproject. En ik vind het ook weer leuk om mensen te ontmoeten.

Lijf; Ja inderdaad, het is wel heftig voor jou als jij alleen maar bezig kan zijn met de benen en de ogen. Dat je moet focussen op iedere stap die we zetten.

Geest; We hebben het doorbroken door licht toe te voegen. Het voelt onwerkelijk, maar het lijkt te helpen! Geniet ervan zolang het duurt!

Nu ik meer licht heb toegevoegd tijdens de donkere maanden voel ik mij beter, maar mijn eetpatroon blijft een steeds terugkerend item. Ik doe erg mijn best om weinig koolhydraten, geen gluten en geen suiker te eten. Hier voel ik mij ook het best bij. Doordat mijn lijf weinig energie kwijt is aan de spijsvertering is er meer energie voor het strijden tegen de MS. Het blijft raar dat deze ziekte mijn zenuwbanen kapot maakt. Ik heb echt alle energie nodig om dit zoveel mogelijk te remmen. En ik heb alle energie nodig om met de beschadigingen die er al zijn in beweging te blijven. Eten is energie, maar als ik het verkeerde in mijn mond stop dan kost het energie.

Het vervelende is dat ik, nu het weer donkerder wordt, ook behoefte heb aan ander eten. Mijn lijf vraagt om koolhydraten en suiker. En dan vooral in de vorm van chips en drop en gebakken aardappels met mayonaise. Ik heb hier een poosje aan toe gegeven, maar het knaagt, het wringt. Ik weet dat het niet goed is, dus verdiep ik mij maar weer eens in leefstijl en MS. Ik kom al snel op de site van metMSenvork en vind daar heel veel interessante informatie.

Lijf; Ik wil drop, chips en aardappelen. Ik ben moe, prikkelbaar en mijn benen zijn zwaar. Laten we op de bank chips eten!

Geest; Ik snap dat je dit graag wil, maar het is niet verstandig. Ik zie een vicieuze cirkel ontstaan. Moe- eten-bank- moeier-nog meer eten-bed…… Laten we hier niet aan toe geven.

Lijf; Maar alles doet pijn! De rug zeurt de hele dag, in het hoofd zitten watten, de benen zijn zwaar waardoor we overal over struikelen. Ik wil gewoon drop, chips, aardappelen met mayonaise en op de bank onder een deken.

Geest: Hou op, verman je! Ik heb al iets gevonden, maar ik vind het wel spannend. Ik heb op internet gelezen dat we door 5 dagen te vasten nieuwe energie kunnen opwekken. Dat de ogen scherper gaan zien en dat de watten uit het hoofd verdwijnen. Ik heb gelezen dat er in het lijf processen op gang zullen komen waardoor de MS beheersbaar wordt. Het is het proberen waard, toch?

Lijf; WAT, vasten? Ik moet er niet aan denken. Ik zal me slap voelen, niet meer kunnen lopen, het hoofd zal nog waziger worden, ik zal 5 dagen van de wereld zijn. Het is echt het tegenovergestelde van wat ik nu wil; Drop, chips en gebakken aardappelen met mayonaise!

Geest; Nu even realistisch alsjeblieft. Je weet zelf ook wel dat we daar niet beter van worden. Dat we alleen maar moeier en slechter zullen worden als we toegeven aan die behoeften. Ik wil het graag proberen in de hoop dat die processen inderdaad op gang komen. Dit is wat ik tegen kwam;

Het onderzoek van de University of Southern California (USC) veronderstelt dat mensen met een beschadigd immuunsysteem baat kunnen hebben bij vasten. Zij zien een verhoogde aanmaak van myeline  en een verhoging van het aantal gezonde cellen (witte bloed lichamen). De verbeteringen worden geassocieerd met verhoogde corticosteron niveaus en T-cellen in combinatie met lagere niveaus van ontstekingsbevorderende cellen. Parallel aan het vasten wordt het ketogene dieet onderzocht. Beide zijn effectief maar het vasten en fasting mimicking (FM)  tonen meer verbeteringen.

Lijf; Dat ziet er interessant uit hoor, maar wat doet het op de korte termijn voor ons. Gaan we ons per direct beter voelen?

Geest: dit zijn de ervaringen van iemand met MS die een week heeft gevast; Cognitief voel ik me goed kan meerdere prikkels prima aan. Opvallend is dat de pijn die ik sinds april in mijn kniegewrichten heb helemaal is verdwenen. Ik heb nergens pijn. Ook de zenuwpijnen die ik dagelijks in mijn hoofd had voor de start van FMD zijn sinds dag twee verdwenen.

Lijf; Oké, klinkt goed. Als het betekent dat ik een week moet afzien en dat ik daarna geen of minder pijn in de rug voel, de benen niet meer zo zwaar zijn en dat de cognitie beter is dan wil ik het wel proberen.

Geest; het is weer een nieuw avontuur waarbij we weer eens aanspraak moeten doen op doorzettingsvermogen en discipline. Maar we gaan voor het hogere doel; een sterk lijf!

Lijf; Wauw, dat hogere doel spreekt mij wel aan! Als je tijdens de dagen dat we vasten goed voor mij zorgt dan doe ik mee!

Geest; Komt goed! Ik zal niet teveel acties bedenken. We doen het rustig aan en gaan beleven wat dit experiment ons gaat brengen!

 

Relaties

Een relatie is de verhouding tussen mensen, dingen en begrippen, ofwel een aantoonbaar verband tussen twee of meer verschillende eenheden. Relatie is een breed begrip. Het beschrijft het verband dat aangegaan wordt met de omgeving. Verbanden die gebaseerd zijn op liefde zijn stevig en zijn een aanvulling op het functioneren. De liefde die bewust gevoeld wordt werkt versterkend voor het persoonlijke geluk, maar ook voor de omgeving die de liefde mag ervaren. Liefde voor de omgeving gaat stromen op het moment dat deze liefde aandacht krijgt. Hiervoor is bewustzijn van de liefde die stroomt nodig.

Liefde is ontspanning voor het lichaam, angst is stress voor het lichaam. Daarom is het cruciaal voor de gezondheid of iemand zich thuis voelt en liefde ervaart in zijn omgeving. Elke cel in het lichaam is op de hoogte van wat de hersenen denken. Ons lichaam wordt geregeerd door ons bewustzijn waarbij veiligheid, zelfrespect, eigenwaarde en zelfacceptatie de basis vormen voor een diepe ontspanning. Deze ontspanning is zichtbaar in de gezichtsuitdrukking en lichaamshouding, de manier waarop wij bewegen.

Het begint bij houden van jezelf en het erkennen en versterken van de eigen positieve eigenschappen. Veel mensen hebben niet geleerd om van zichzelf te houden. Een gevolg hiervan is dat diepere gevoelens over zichzelf en de omgeving niet worden toegestaan. Een veilige omgeving kan helpen om bij deze diepere gevoelens te kunnen komen.

De mindset is bepalend voor hoe iemand over zichzelf denkt en hoe diegene ten opzichte van zijn omgeving functioneert. Een groei mindset zal uitgaan van het positieve en zal altijd op zoek gaan naar mogelijkheden voor het aangaan van verbinding en relaties. Deze groeimindset kan zich optimaal ontwikkelen vanuit een gevoel van veiligheid.

Relaties kunnen bestaan uit verbindingen in de directe omgeving. De directe omgeving is in dit geval het gezin, de liefdesrelatie, mensen die zich letterlijk in de directe omgeving bevinden. Omdat de directe omgeving de basis vormt voor hoe iemand zich voelt is bewustzijn van deze omgeving en met aandacht kijken naar deze omgeving belangrijk voor het welzijn en de gezondheid.

Relaties in de indirecte omgeving bestaan uit familie en vrienden. Deze personen staan iets verder, maar zijn niet minder belangrijk voor een gevoel van veiligheid. Het is belangrijk dat er ook met aandacht gekeken wordt wie zich in deze indirecte omgeving begeeft en waar bij het aangaan van relaties positieve energie gaat stromen.

Waar veel mensen zich niet of nauwelijks van bewust zijn is de relatie die wij hebben met de pure, natuurlijke omgeving. Wie er oog voor heeft en er open voor staat kan veel informatie en liefde ontvangen vanuit het dierenrijk en van de energie die moeder aarde uitstraalt. In het lichaam stroomt voortdurend een rivier van levensenergie. Deze rivier moet zonder blokkades kunnen stromen. Stress, ziekte en zorgen kunnen oorzaak zijn van blokkades. Deze blokkades verstoren de relatie met onze natuurlijke omgeving en belemmeren dat wij ons vanuit pure liefde openstellen voor alles wat er om ons heen gebeurt. Door bewust en met aandacht te kijken naar dat wat ons blokkeert en door ons bewust en met aandacht open te stellen voor de natuur en de beesten die zich daarin bevinden gaat er een wereld voor ons open en zullen er nieuwe energiestromen in het lichaam op gang komen.

Door bijvoorbeeld een moment met volle aandacht naar een boom te kijken, het beeld bewust binnen te laten komen, worden nieuwe ontdekkingen gedaan. Het algemene beeld van de boom gaat over in de afzonderlijke takken, de schors, de beesten rondom de boom, de bloesem. Door het aandachtige kijken ontstaat er een ander gevoel bij de boom. Vanuit de stromende levensenergie in het lichaam wordt verbinding gemaakt met de levensenergie van de boom. Door aandachtig in de natuur te staan komt de verbinding tot stand met alles wat leeft.

Aandacht en bewustzijn zijn de basis voor liefdevolle relaties met jezelf, de mensen in de omgeving maar ook met de pure, natuurlijke omgeving. En deze liefdevolle relaties laten de rivier van levensenergie stromen. En op de rivier van levensenergie drijft de positieve mindset.