Ketogeen dieet effectiever dan DASH-dieet

Bij volwassenen die kampen met zowel overgewicht, diabetes type 2 als hoge bloeddruk is een koolhydraatbeperkt dieet aanmerkelijk effectiever dan het DASH-dieet, een Amerikaanse variant van de Schijf van Vijf. Het gewichtsverlies was bijvoorbeeld bijna dubbel zo groot.

‘Drievoudige multimorbiditeit’ wordt het wel genoemd: de combinatie van overgewicht (of obestas), diabetes type 2 en hoge bloeddruk, die vaak samengaan. De cijfers voor de Verenigde Staten zijn schrikbarend, van alle volwassenen is 42 procent obese, heeft 47 procent hypertensie en de helft diabetes-2 of prediabetes. In Nederland zijn we hard bezig dezelfde kant op te gaan.

Mensen die met multimorbiditeit te kampen hebben lopen een verhoogd risico op gezondheidscomplicaties zoals beroerte, nierziekte en hartinfarct. De kans dat ze vroegtijdig overlijden is ook hoger. Aan de multimorbiditeit liggen gemeenschappelijke factoren ten grondslag, zoals steeds duidelijker wordt.

Over dat een gezonder dieet veel van de problemen kan tegengaan bestaat consensus. Maar welk dieet werkt het best? De American Heart Association beveelt het DASH-dieet aan (Dietary Approaches to Stop Hypertension, een dieet dat vet- en zoutarme voeding benadrukt en in veel opzichten lijkt op de Nederlandse Schijf van Vijf). De American Diabetes Association merkt inmiddels het ‘sterk koolhydraatarm’ of ketogeen dieet als mogelijk alternatief aan.

University of Michigan

Een team onderzoekers van de University of Michigan vergeleek de effecten van de twee diëten. In een gerandomiseerde studie kregen 94 volwassen met drievoudige multimorbiditeit vier maanden lang begeleiding bij het toepassen van een van de twee diëten. Ook werd bekeken of extra steun zoals mindful eten, sociale steun of kookhulp hielp.

De resultaten waren overtuigend. Het ketogeen scoorde op alle punten beter. De gemiddelde systolische bloeddruk en het gewicht gingen bijna twee keer zo sterk omlaag en ook bloedglucosewaardes verbeterden sterker bij de deelnemers met het ketogeen versus het standaarddieet. De extra sociale steun had weinig effect. Lees hier de resultaten.

Beperkingen

Het onderzoek had beperkingen, zoals de onderzoekers zelf ook aangeven. In plaats van dat de deelnemers dubbelblind DASH- dan wel keto-voedsel te eten kregen (wat het bewijs sterker had gemaakt), werden ze gecoacht om hun voedsel zelf te bereiden. De onderzoekers ontwikkelden een meetinstrument voor dieettrouw die bij de keto-groep op 71 en de DASH-groep op 77 procent uitkwam.

De tekortkomingen mogen echter geen reden zijn het onderzoek maar opzij te schuiven. Het argument dat er geen langetermijn gerandomiseerde dubbelblinde studies naar het effect van koolhydraatbeperkte diëten beschikbaar zijn, wordt door sommige wetenschappers en zorgprofessionals als reden gebruikt om de diëten af te serveren. De Gezondheidsraad in Nederland handhaaft hierom bijvoorbeeld zijn advies dat mensen met diabetes type 2 zich aan de Richtlijnen goede voeding (Schijf van Vijf) moeten houden, dus flink brood en pasta kunnen eten.

Zoals we vaker schreven: langetermijn gerandomiseerde dubbelblinde studies naar diëten zijn praktisch onmogelijk te organiseren. Het multimorbiditeitsonderzoek uit Michigan is het zoveelste signaal dat het standaardadvies van de Gezondheidsraad minder onomstreden is dan vaak wordt gesuggereerd.

Lees de studie

Lees ook