Ongezonde voeding kan problemen veroorzaken en gezonde voeding kan worden ingezet als (preventief) medicijn. Hoe nu verder met deze kennis? 

Met zijn allen aan de schijf van 5? 

Velen van ons zijn opgegroeid met de Schijf van 5. Deze schijf laat zien hoe een ‘gezond’ eetpatroon is opgebouwd. De schijf bevat best wat gezonde koolhydraten, eiwitten, een beetje vet, groentes, fruit en natuurlijk vocht. Deze richtlijnen vormen een gezonde basis voor een gemiddeld persoon . Nu rest de vraag: wie is er gemiddeld? De bankzitter? De sportieve twintiger? Je fitte oma? Jij, of ik…? En als je afwijkt van het gemiddelde, wat moet je dan? Voor speciale groepen zijn er extra aanbevelingen. Zo is voor ouderen wat extra eiwit een pre, worden zwangere vrouwen extra foliumzuur aanbevolen en mensen met een donkere huidskleur en ouderen krijgen het advies waakzaam te zijn voor voldoende vitamine D inname.  

Op naar maatwerk in voeding

Hierboven beschrijf ik dat algemene voedingsrichtlijnen een goed vertrekpunt zijn, maar nog niet genoeg afgestemd op elk individu . Elke persoon heeft andere behoeftes en reageert anders op voeding. Dit hangt bijvoorbeeld af van de gezondheid van je darmen en je metabolisme. Er bestaat dus geen ‘one-size-fits all’ dieet . Zelfs eeneiige tweelingen blijken op een verschillende manier op voeding te reageren . Een ander puntje van kritiek is dat de voedingsrichtlijnen zich richten op losse voedingselementen, zoals eiwit en koolhydraten. Onderzoek laat echter zien dat er interactie is tussen deze voedingselementen . Zo ondervind je minder nadelige effecten van koolhydraten als je deze eet in combinatie met vezelrijke voeding en/of vet. De conclusie: het is zo simpel nog niet!

Een toetje nà de maaltijd

Er zijn dus persoonlijke factoren, zoals de gezondheid van je darmen, en algemene factoren, zoals de interactie tussen voedingsstoffen, die een rol spelen in je gezondheid en hoe je op voeding reageert. Een aantal andere algemene factoren zijn wat je eet, hoe vaak en hoeveel; inkoppers natuurlijk. Maar wist je dat ook de manier van bereiding een rol speelt ? Een gebakken aardappel zorgt voor een minder hoge bloedsuikerpiek dan een gekookte aardappel. Nog beter: bak je aardappelen een dag van tevoren. Door het afkoelen en opnieuw opwarmen wordt een deel van de koolhydraten namelijk omgezet in resistent zetmeel, en dat zorgt voor een minder grote bloedsuiker piek.

Ook de timing en volgorde van eten lijkt invloed te hebben. Een toetje na is beter dan een de maaltijd starten met een stuk taart. En drink je er een glaasje alcohol bij? Dan is je lichaam eerst bezig met het verwerken van de alcohol, voordat je de koolhydraten en vetten uit het eten gaat verbranden. Echt waar, je lichaam heeft een prioriteitenlijstje opgesteld.

En dan natuurlijk de interactie met andere leefstijlfactoren, zoals slaap en fysieke activiteit . Ken jij ook dat gevoel van trek na een kort nachtje? Je hebt immers energie nodig. Ook is er bekend dat je lichaam best goed koolhydraten kan verwerken als je daarna gaat sporten (alle koolhydraten worden dan meteen voor energie gebruikt) en ook na het sporten doen koolhydraten minder kwaad (deze worden gebruikt om de energievoorraad in de spieren weer op te bouwen). Dus voortaan een flinke wandeling als je de maaltijd afsluit met een zoete lekkernij!

Wat leren we hiervan??

Elke persoon is uniek: reageert op een unieke manier op voeding en heeft een unieke voedingsbehoefte. Dit hangt onder andere af van zijn/haar gezondheid en leefstijl.

Natuurlijk zijn er voedingsmiddelen die voor iedereen gezond zijn, zoals groentes. Maar voor andere voedingsstoffen, zoals koolhydraten, ligt dit soms wat genuanceerder. Er circuleren hier dan ook veel verschillende meningen over. De eens zweert bij een vet-vrij dieet, de ander bij juist bij een dieet hoog in vetten. Zie jij door de bomen het bos nog? In ieder geval hebben veel adviezen dezelfde basis: laat bewerkte voeding weg. (lees ons artikel het beste dieet – real food)

Onderzoek naar de factoren die bepalen of een voedingsmiddel voor jou gezond is of niet is in volle gang. We komen steeds meer te weten komen over de impact van voeding op gezondheid, onze eigen voedselbehoeftes en ook zijn er nieuwe technische innovaties op het gebied van diagnostiek.  Ik verwacht daarom dat de generieke richtlijnen zoals de schijf van vijf in toenemende mate worden vervangen door maatwerk advies met al doel: een optimale voedingstoestand voor iedereen. Ook zal de nadruk komen te liggen op complete maaltijden en eetpatronen in plaats van de losse ingrediënten, want juist de wisselwerking van de ingrediënten is van belang . Hoe goed gevoed ben jij? Daar gaan we in de volgende post verder op in….

De volgende post in de serie over personalised nutrition

De vorige post