Revolutie vanuit het verlangen van mensen zelf

Toen Hans van Kuijk ondanks zijn gezonde leefstijl zelf een buikje bij zichzelf bespeurde, kreeg hij twijfels over de wijze waarop hij zijn eigen leefstijl invulde. Als sportarts was hij ervan overtuigd dat hij een gezond voedingspatroon had en ook aan sporten kwam hij voldoende toe. Hij vroeg zich dan ook af wat er mis ging.

Bewegen is belangrijker dan sporten

Gebrek aan beweging kon niet de oorzaak zijn van zijn toename in buikvet, dus startte hij met het zich verdiepen in voeding als mogelijke oorzaak. Zo kwam hij in aanraking met ’the real meal revolution’ van Tim Noakes en Jonno Proudfoot en ging aan de slag met het ‘Banting-dieet’. Dit gaf bij hem zo’n goede resultaten dat het zijn kijk op ‘gezonde’ voeding veranderd heeft.

Als sportarts was het best even lastig te concluderen dat niet zo zeer meer sporten, maar een verandering in voeding het ankerpunt is in de strijd tegen overgewicht en bijbehorende chronische aandoeningen.

Kijkende naar de zogenaamde ‘Blue zones’, gebieden in de wereld waar mensen tot op hoge leeftijd vitaal zijn, concludeerde hij dat dagelijks bewegen belangrijker is dan sporten. Daarnaast kenmerken deze ‘Bue Zones‘ zich door het hebben van een grote sociale verbinding en het van betekenis zijn van alle mensen, ongeacht hun leeftijd. Dat maakt dus niet enkel voeding en beweging belangrijk, maar ook zingeving en sociale verbintenis.

Gezonddorp Leende

Tijdens een bezoek aan een nascholing in 2016, werden cijfers gepresenteerd van de gezondheid van inwoners per gemeente. Leende scoorde opvallend slecht met hoger dan gemiddelde obesitas pijlers. Zijn gewaardeerde collega Norbert van den Hurk, huisarts in Leende, bezocht destijds dezelfde nascholing.

Gesterkt door de overtuiging dat, het anders naar voeding kijken, een belangrijk deel van de gezondheid kan verbeteren, samen met een grote sociale cohesie, zijn zij het project: ‘Gezonddorp‘ gestart. Samen met dorpsgenoten, de lokale/regionale middenstand en horeca, ondersteund door de Rabobank, zijn zij een gezondheidsrevolutie gestart in Leende.

Met succes!

Op dit moment blijven van de 250 deelnemers nog altijd 160 deelnemers trouw aan het principe en komen langs voor jaarlijkse controle bij de huisarts.

Hans van Kuijk Van GezondDorp naar GezondLand
Van GezondDorp naar GezondLand

De Leefstijlpoli van Hans van Kuijk

In die tijd is Hans van Kuijk als sportarts verbonden aan de st. Annagroep in Geldrop. Zijn collega’s zijn de transformatie niet ontgaan en werden nieuwsgiering naar zijn persoonlijk succes. Samen komen zij tot de conclusie dat de zorg binnen het ziekenhuis erg gefragmenteerd verleend wordt, terwijl veel aandoeningen te relateren zijn aan leefstijl.

Hart- en vaatziekten, diabetes, chronische aandoeningen, worden allen behandeld onder een eigen specialisme. Om één aanspreekpunt te hebben voor leefstijl gerelateerde aandoeningen, wordt in 2020 het centrum voor leefstijlgeneeskunde opgezet binnen het St. Anna Ziekenhuis in Eindhoven en Geldrop. Dit centrum biedt begeleiding aan patiënten die iets willen veranderen aan hun leefstijl.

Het centrum biedt een uitgebreid programma dat zich onder meer richt op gezonde voeding, verantwoord bewegen, voldoende slaap en een fit brein. Uitgangspunten bij het leefstijlcentrum is een brede kijk op gezondheid. Gezondheid is meer dan enkel het ontbreken van ziekte. Om deze reden wordt binnen de leefstijlpoli gebruik gemaakt van de principes van Positieve Gezondheid.

Van gezonddorp naar gezondland

Het succes van Leende is een voorbode voor wat er mogelijk is als mensen eigen regie krijgen over hun gezondheid. Volgens Hans van Kuijk is het belangrijk dat mensen toegang hebben tot goede informatie en ondersteuning vanuit de omgeving.

Helaas zijn veel professionals nog angstig voor het adviseren van andere richtlijnen dan die opgesteld door de regering en ondersteunende partijen als het voedingscentrum en de GGD. Zeker artsen willen graag wetenschappelijk bewijs. Ondanks dat deze best te vinden is, blijkt de omslag naar het adviseren van ‘real food’ ingewikkeld.

Bij het zien van veel goede resultaten, kan het haast niet anders dat de conclusie uiteindelijk getrokken dient te worden; Onze huidige leefstijladviezen verdienen een update. Echter is hier nog een lange weg te gaan.

Hans van Kuijk pleit dan ook voor een ‘revolutie vanuit het verlangen van de mens zelf’. In Leende kon de gemeente niet meewerken aan het project omdat zij gebonden zijn aan de adviezen van de GGD omtrent leefstijl. Deze wijken te veel af van de adviezen binnen het gezonddorp-project. Echter bij het zien van de resultaten was de gemeente Leende overtuigd genoeg om het project te ondersteunen.

Met ieder succesverhaal in Nederland zal de revolutie verder uitbreiden waardoor het uiteindelijk landelijk uitgedragen kan worden.

‘Mensen zijn in staat zelf sturing te geven aan hun leefstijl’

Volgens Hans van Kuijk zijn er 4 G’s nodig om mensen binnen een gemeenschap te verbinden, namelijk;

  • gezondheid
  • gezelligheid
  • geborgenheid
  • gezamenlijkheid

Daaraan kan nog een vijfde ‘G’ toegevoegd worden, namelijk groei, als voorwaarde voor gezondheid en geluk. Blijf ontwikkelen en ‘zorg voor jezelf’. Doe dit doormiddel van ‘real food’ , voldoende beweging, omgaan met emoties en zingeving.

Daarnaast dient er uniformiteit te zijn in leefstijladvies vanuit professionals. Deze dienen multidisciplinair samen te werken en te dienen als coach in plaats van alwetende zorgverlener. Op dit moment worden bovenstaande principes, naast het gedachtegoed van ‘gezonddorp’ verder uitgerold binnen het project ‘gezondland’.

De ervaringen vanuit het ‘gezonddorp’ project worden meegenomen in de doorontwikkeling in dit nieuwe project gezondland. Gestart was met een pilot in Helmond, #gezondhelmond. Hierbij zullen nieuwe ambassadeurs de kar gaan trekken, maar uiteraard blijft Hans van Kuijk beschikbaar om zijn ervaringen en gedachtegoed verder uit te dragen.

Bron: Oersterk Podcast met Hans van Kuijk

Hans van Kuijk in de OERsterk Podcast met Richard de Leth

Lees ook

Norbert van de Hurk de huisarts van GezondDorp Leende