Dementieonderzoeker: leefstijladviezen komen bij de verkeerde mensen terecht

Voor een samenhang van dementie en leefstijl komt steeds meer bewijs. Maar de mensen die het meeste baat bij deze kennis hebben – mensen met een slechte leefstijl – profiteren er weinig van, aldus hoogleraar neurologie Edo Richard in zijn oratie van 15 juni jongstleden. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met een lage sociaal economische status. Richard: “Goed bedoelde leefstijladviezen komen onvoldoende terecht bij degenen die ze nodig hebben.”

Edo Richard is een in dementie gespecialiseerde hoogleraar neurologie die aan Amsterdam UMC en Radboudumc werkt. In zijn oratie op 15 juni aan Amsterdam UMC ging hij op de stand van zaken van het onderzoek naar dementie in. Dat, vertelde hij, kent veel uitdagingen. Er zijn risicofactoren van dementie bekend, maar het onderzoek ernaar kan niet altijd worden gerepliceerd. Bij dementie kunnen verschillende processen tegelijker een rol spelen, wat het moeilijk maakt om oorzaken en gevolgen precies vast te stellen.

Risicofactoren

We weten nog te weinig over de achtergronden van dementie, aldus Richard. “Dertig tot veertig procent van alle gevallen is waarschijnlijk gerelateerd aan vasculaire risicofactoren zoals hoge bloeddruk, overgewicht, suikerziekte of te weinig beweging.” Een betere behandeling van de risicofactoren, denkt Richard, kan het ontstaan van de ziekte mogelijk uitstellen.

Een probleem is dat de effecten van de verschillende risicofactoren lastig uit elkaar te halen zijn. Wat is het schadelijkst, diabetes, roken of te weinig bewegen? Deze onduidelijkheid maakt het lastiger mensen te motiveren om preventieve maatregelen te nemen. Je vraagt mensen hun leefstijl te veranderen omdat ze dan mogelijk een ziekte kunnen tegengaan die wel of niet zal optreden.

Leefstijlverandering

Toch zet Richard in zijn onderzoek in op leefstijlverandering. Verschillende risicofactoren hangen immers samen. “We proberen bijvoorbeeld mensen hun leefstijl te laten verbeteren samen met een coach en een app waarin patiënten doelen stellen en hun voortgang monitoren. Op deze manier hopen we risicofactoren te verbeteren.” Hij verwacht dat bij mensen in de lage- en middeninkomens in de toekomst de meeste toename van dementie te zien zal zijn.

Daar zit meteen een probleem: mensen met een lage sociaal economische status en migrantenpopulaties die de meeste baat bij een leefstijlverandering kunnen hebben, worden met de huidige leefstijladviezen vaak onvoldoende bereikt. Met een van zijn preventiestudies richt Richard zich daarom op mensen met een lage sociaal economische status. Ook bij dit onderzoek wordt gewerkt met een smartphone-app.

Het slechte nieuws: effectieve behandelingen om dementie om te keren staan nog niet aan de horizon, aldus Richard.

Wie de grootste kans wil hebben van dementie gevrijwaard te blijven kan dus het beste kiezen voor een gezonde leefstijl.

Meer informatie over de oratie van Edo Richard

Lees ook