Diabetes omkeren doe je in de buurt

Younes Bouadi’s Suikerhuis trekt veel belangstelling. Wetenschappers zijn geïnteresseerd, artsen willen met hem praten, bedrijven willen samenwerken. Sinds Younes Bouadi zijn ideeën voor het Suikerhuis lanceerde staat zijn telefoon niet stil. 

Bestaande leefstijlprogramma bereiken het merendeel van de mensen met diabetes niet

Met leefstijlaanpassingen kunnen diabetes type 2-patiënten hun ziekte verlichten. Maar voldoende kennis hierover ontbreekt vaak bij de groepen die haar het hardst nodig hebben, Bestaande leefstijlprogramma’s bereiken het merendeel van de mensen met diabetes niet. Younes Bouadi bedacht het Suikerhuis om mensen met diabetes een laagdrempelige oplossing te bieden voor persoonlijk zorg- en leefstijladvies.

Wetenschappers zijn geïnteresseerd, artsen willen met hem praten, bedrijven willen samenwerken. Sinds Younes Bouadi zijn ideeën voor het Suikerhuis lanceerde staat zijn telefoon niet stil. Younes is projectleider voor Stichting Je Leefstijl Als Medicijn en doet de opleiding healthy ageing professional aan de Hanzehogeschool Groningen. Hij is ook ervaringsdeskundige met het omkeren van diabetes type 2. Met het Suikerhuis wil hij antwoord geven op een van de meest knellende vragen uit de leefstijlgeneeskunde, namelijk dat informatie over leefstijlverbeteringen die mensen kunnen helpen nauwelijks terecht komt bij de het merendeel van de diabetespatiënten die haar het meest nodig hebben.

diabetescoaches en -ervaringsdeskudigen op laagdrempelige locaties in buurten

Het Suikerhuis moet het gemeenschappelijk label worden voor een beweging waarin diabetescoaches en -ervaringsdeskudigen op laagdrempelige locaties in buurten te vinden zijn. Met hun ervaring, expertise en met voorlichting beantwoorden ze de vele vragen waarmee diabetespatiënten vaak rondlopen. Ze vormen de spil in het web van de diabetesbegeleiding die de mensen zonodig kunnen doorverwijzen naar nadere medische begeleiding of leefstijlprogramma’s.

Hoe weet je dat er behoefte aan dit soort informatie is?

Younes Bouadi: “In het kader van mijn studie werk ik als coach met een aantal diabetespatiënten, als onderdeel van kwalitatief onderzoek. Daarnaast heb ik veel contact met het netwerk van professionals rond Je Leefstijl Als Medicijn. In het werk dat ik in het verleden als cultuurproducent heb gedaan en in mijn eigen omgeving zie ik het ook terug. Diabetes-type 2-patiënten lopen vaak met vragen over hun ziekte rond. Dat er mogelijkheden zijn om de ziekte om te keren in plaats van insuline te spuiten of een maagverkleining te doen, is ze vaak onbekend. Ook als ze er wel mee aan de gang gaan, komen er regelmatig vragen. Waarom gaat mijn bloedglucose op sommige momenten sterk omhoog? Hoe kan ik gezond koolhydraatarm eten? Etc. etc.”

Suikerhuis veelgestelde vragen van mensen met diabetes
Suikerhuis veel gestelde vragen van mensen met diabetes

Hoe kwam je op het idee voor het Suikerhuis?

“Op een dag hield de oplader van mijn laptop ermee op terwijl ik de volgende dag een deadline voor mijn werk had. Vanwege de corona-lockdown kon ik niet naar de winkel. Uiteindelijk kwam ik terecht bij een belhuis of ‘GSM-ziekenhuis’. Daar merkte ik dat mensen er met allerlei vragen kwamen, van het overzetten van data naar hun computer tot de reparatie van de telefoon. Het zijn winkels met een informele sfeer waar mensen uit de armere buurten makkelijk binnenstappen. Ik bedacht me hoe waardevol het zou kunnen zijn als er ook informatiepunten voor diabetici zouden zijn. Samen met diabetespatiënten heb ik het concept verder ontwikkeld.”

GSM Ziekenhuis inspiratie suikerhuis
GSM Ziekenhuis inspiratie suikerhuis

Hoe zie je het Suikerhuis in de praktijk voor je?

“Diabetescoaches en -ervaringsdeskundigen zijn op fysieke locaties in de buurt aanwezig. Denk aan wisselende locaties zoals het buurthuis, een sportcentrum of een kinderopvang. Bij het ontwikkelen van het idee moest ik denken aan La-boîte-en-valise, een kunstwerk van Marcel Duchamp. Het is een koffer waar, als je hem openklapt, allerlei verrassingen in zitten. Het idee is om de diabetescoaches een koffer mee te geven met hulpmiddelen zoals een glucosemeter, informatiemateriaal of suikerblokjes om te laten zien hoeveel suiker er in het eten zit. Het koffertje kan worden aangepast zodat elke coach er zijn of haar eigen verhaal mee kan doen, afhankelijk van de samenstelling van de bevolking in de buurt.”

Suikerhuis design plan
Het ontwerp van de schetsen van het logo en het conceptontwerp zijn van Sjim Hendrix. Grafische vormgeving Erica Gargaglione

Waarom zouden de patiënten met hun vragen niet gewoon naar hun arts gaan?

“Dat kan, maar in de praktijk is er toch een drempel om met de vele vragen waar mensen mee rondlopen naar de arts of diabetesverpleegkundige te stappen. Artsen hebben het altijd erg druk. Daarnaast zijn er soms taalproblemen, vooral in groepen met een lagere sociaaleconomische status wordt het Nederlands soms minder goed gesproken. Ik heb verschillende mensen met diabetes begeleid in hun zorgreis: van de huisarts naar de poli, dan naar de diëtist en de diabetesverpleegkundige, en soms weer terug naar internist. Daarbij komt er een stortvloed van informatie over de patiënten heen, die lang niet altijd kan worden opgenomen. Zelfs bij hoogopgeleide patiënten merk ik vaak dat ze met vragen blijven zitten.”

Is het Suikerhuis met name op migranten gericht?

“Nee. Het is bruikbaar voor alle buurtbewoners. Er ligt wel een belangrijke nadruk op Nederlanders met een niet-westerse achtergrond, omdat zij in deze groep ruim vertegenwoordigd zijn en soms een taalachterstand hebben. In de praktijk blijken zij ook weinig mee te doen met de bestaande leefstijlprogramma’s. In dat soort programma’s hoor je vaak veel meer over vegetarische oplossingen dan over halal. In het verlengde van de Suikerhuisbeweging hoop ik dat soort programma’s toegankelijker te maken.”

Vanwaar het woord Suikerhuis?

“Vanwege de herkenbaarheid. Het gaat bij diabetes natuurlijk niet alleen om suiker. Maar in veel talen, van het Arabisch tot het Pools, is het woord voor suiker min of meer hetzelfde. In de meeste culturen is er ook een associatie met diabetes, of suikerziekte.”

Suiker in meerdere talen Suikerhuis
Suiker in meerdere talen Suikerhuis

Hoe verklaar je de grote belangstelling van kennisinstellingen en bedrijven voor het concept?

“Ik heb regelmatig contact met wetenschappers die onderzoek willen doen naar Nederlanders met een niet-westerse achtergrond. Ze hebben er echter vaak moeite om deze doelgroep te bereiken. Ook voor veel instellingen en bedrijven die zich met diabetes bezighouden blijkt dit moeilijk te zijn. Dat we via het Suikerhuis persoonlijk contact met de patiënten opbouwen is een groot voordeel. Het biedt bijvoorbeeld producenten van e-health oplossingen de mogelijkheid hun technologie in de praktijk te testen.”

Wat zou voor jou de eerstvolgende stap kunnen zijn?

“Feitelijk ben ik al begonnen. Op enkele locaties probeer ik het Suikerhuis-idee zelf als ervaringsdeskundige uit, waarbij ik merk dat er veel belangstelling voor is, niet alleen van patiënten maar ook van de medewerkers van bijvoorbeeld het buurthuis. Bij voorkeur zou ik er zo snel mogelijk andere ervaringsdeskundigen bij betrekken. Wat betreft de aanpak is er veel overeenkomst van het Suikerhuis met Je Leefstijl Als Medicijn. Het werkt nu eenmaal vaak het beste als je van andere (ex-)patiënten kunt leren. In het najaar zullen we in het kader van het Diablend-onderzoeksproject in Den Haag waarschijnlijk een grotere pilot starten.”

Als opmaat naar een landelijk project?

“Daar zou ik voorzichtig mee willen zijn. Je zou het Suikerhuis voorlopig eerder kunnen zien als de merknaam waaronder lokale projecten bloeien. Op lokaal niveau moet je kunnen inspelen op de zorgvraag van de plaatselijke bevolking. Die kan bijvoorbeeld in de Schilderswijk in Den Haag heel anders zijn dan in Helmond. Je moet bovendien een goed lokaal relatienetwerk opbouwen met onder meer de praktijkondersteuners en andere zorgprofessionals. Ik wil er geen dichtgetimmerd plan van maken dat overal in Nederland hetzelfde is. Als je succesverhalen deelt werkt dit het beste als het de succesverhalen van je buren zijn. Zie het meer als een olievlek die langzaam groeit, al kunnen we natuurlijk op meerdere plaatsen deze olievlek creëren).

Doe je dit allemaal alleen?

”Ik werk momenteel samen met een kleine groep gezondheidsexperts die ervaring heeft met de uitdagingen van diabetespatiënten met een migratieachtergrond aan een projectvoorstel gericht op het aanbieden van passende zorg en begeleiding aan deze doelgroep. Dit team bestaat uit twee huisartsen, een public health expert aan de Vrije Universiteit Amsterdam, en een huisarts in opleiding. Het doel is om de ervaringen en kennis van deze experts te bundelen en een interventie te ontwikkelen waarin wordt toegewerkt naar leefstijlveranderingen die overeenkomen met de realiteit van de patiënt. Dit willen we samen met de patiënt doen. Ik geloof dat we hiermee een belangrijk gat kunnen vullen die in veel bestaande interventies voorkomt .

“In de 19e eeuw realiseerde men zich in Nederland dat er een nieuwe infrastructuur nodig was voor schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. Ik denk dat het in de 21e eeuw tijd is voor een nieuwe infrastructuur om diabetes terug te dringen.”

Het ontwerp van de schetsen van het logo en het conceptontwerp zijn van Sjim Hendrix. Grafische vormgeving Erica Gargaglione

Diabetici met een migratieachtergrond raken de weg kwijt in de zorg

Ze krijgen nogal eens tegenstrijdige adviezen te horen en kunnen gefrustreerd raken omdat het reguliere zorgtraject voor diabetes type 2 ze weinig lijkt te helpen. Deze problematiek raakt alle diabetespatiënten, dus ook de patiënten zonder migratieachtergrond. Maar de huidige leefstijladviezen zijn duidelijk ontwikkeld voor en door een Nederlandse meerderheidspopulatie.

Gezond Helmond / Peelland / GezondLand

Stichting Je Leefstijl Als Medicijn wil dit jaar het Suikerhuis concept verder gaan ontwikkelen en uitrollen in 3 achterstandswijken in Helmond. Dat gaan we doen met een brede coalitie van lokale partners waaronder de gemeente Helmond, Het Elkerliek Ziekenhuis, de buurtsportcoaches van Jibb+ en De fysioclub een van de initiatiefnemers van sport- en beleefcampus de Braak.

2diabeat doe met ons mee

Aanpak diabetes bij Marokkaanse mensen

De ontwikkeling van het Suikerhuis samen met Younes is een volgende stap in het initiatief om mensen met een migranten achtergrond in Helmond te gaan steunen. We baseren ons daarop op de afwezigheid van Diabetes type 2 in de tradionele Marokkaanse plattelandsomgeving. Mijn Marokkaanse schoonvader is 92 jaar en werkt nog dagelijks op zijn land. Dit is een van de terugkerende leefgewoonten in al de zogenaamde blue-zones waar mensen in goede gezondheid heel oud worden. Gezonde voeding, altijd actief en een uitstekend familieleven.

Aanpak diabetes bij Marokkaanse Mensen Hanno Pijl en Saïda Tilburgs

Aanpak diabetes bij Marokkaanse mensen

Posted on
Het mediterraan dieet is meer dan een dieet het is een leefstijl. Maar ook de overzijde van de Middellandse Zee kent deze leefstijl zoals in Marokko.

Heb je diabetes type 2? Wil je hier iets aan doen? Doe mee met onze supportgroep: Meer informatie

Lees ook: