Als competitief wielrenster probeer ik de hoogst haalbare prestaties neer te zetten ondanks dat ik pas in
2011 begonnen ben met wielrennen en 34 uur per week werk. Met mijn sportgeneeskundige kennis ben ik
mijn eigen proefpersoon. De opgedane kennis en ervaring deel ik met mijn (sport)patiënten.
Voedingsadvies is een vast onderdeel van mijn adviezen in de spreekkamer:

Optimale voeding is maatwerk. Essentieel voor een goede gezondheid. De basis voor de hoogst haalbare (sport)prestaties. 

Van de redactie

 

Ik heb Tessa leren kennen tijdens een bezoek aan Hans van Kuijk een collega sportarts omdat ze meer wilde weten over de visie en werkwijze van Hans op het gebied van gezonde voeding. Dat schept natuurlijk banden en we raakten al heel snel in een diepgaand gesprek over dit onderwerp. Onze belangrijkste gezamenlijke conclusie was wel dat mensen weer metabool flexibel moeten worden. Dus dat ze in staat moeten zijn om snel over te kunnen schakelen van koolhydraat naar vetverbranding en vice versa.Veel gezondheidsproblemen ontstaan omdat we in onze moderne maatschappij continu in de turbo modus van stress en koolhydraat verbranding zitten.

We zijn via de social media in contact gebleven. In september waren we beiden spreker op het Ancestral Health Symposium en zijn we samen daar naar toe gereisd wat een mooie gelegenheid was om elkaar beter te leren kennen. We hebben daar nog de gelegenheid gehad om samen met Hanno Pijl te ontbijten.

Tijdens het ontbijt spraken we nog over het initiatief dat het Leids Universitair Medisch Centrum uit aan het rollen is samen met TNO.

TNO en het LUMC hebben afgesproken meer samen te werken op het gebied van ‘Leefstijl als medicijn’. Zij doen dit omdat er steeds meer bewijs is dat een aantal ziektes, zoals diabetes type 2 of obesitas (en daarmee samenhangende negatieve gezondheidseffecten), met gerichte leefstijlaanpassingen kunnen worden voorkomen en zelfs genezen.

Luister ook naar de uitzending van Radio EenVandaag over dit onderwerp.

Personalised nutrition om gezondheid te ondersteunen en te stimuleren is ook een passie van Tessa dus het ontbijt was veel te snel voorbij. Ik hoop dat deze twee artsen in de toekomst dit samen kunnen implementeren in de samenleving.

Ik heb Tessa leren kennen als een arts met passie voor haar vak die dit vak heeft gekozen vanuit haar diepste wens om haar medemens te helpen.

Via onderstaand artikel geeft Tessa een verslag van haar N=1 onderzoek van voeding en leefstijl op haar persoonlijke gezondheid en sportprestaties als wielrenster.

Dit verslag was de basis van haar lezing op het Ancestral Health Symposium 2017

Wim Tilburgs

Optimalisatie van voeding in relatie tot sportprestatie

Drs. T.AM. Backhuijs
Sportarts, Amphia Ziekenhuis Breda
Teamarts, WM3 ProCycling Team
Competitief wielrenster Haar website tessabackhuijs.com

Inleiding en vraagstelling

Voeding is de bron waar vanuit (sport)prestaties ontstaan. Naast slaap en rust is dit de basis voor optimale gezondheid en dus is het belangrijk dat voeding aansluit bij de prestaties die op een dag gevraagd worden.

Spieren passen namelijk de brandstofkeuze aan op de omstandigheden: inspanningsintensiteit en de trainingsstatus. Tijdens licht- tot middelmatig intensieve inspanning wordt een ongeveer evenredige hoeveelheid van de opgeslagen koolhydraten en vetten geoxideerd om in de energiebehoefte te voorzien. Bij middelmatig tot hoge intensiteit (duur)inspanning vormen de (spier)glycogeen voorraden de belangrijkste energiebron, ondanks het feit dat de glycogeen voorraden beperkt zijn.(1)

Sportprestaties zijn trainbaar: uithoudingsvermogen, lenigheid, spierkracht, coördinatie en snelheid, maar ook ons maagdarm stelsel in relatie tot de sportprestatie is trainbaar.(2) En daarmee de brandstofkeuze bij een bepaalde inspanningsintensiteit. Door laag intensieve trainingen te combineren met koolhydraatarm dieet past de brandstofkeuze bij de gevraagd arbeid.

Als competitief wielrenster probeer ik de hoogst haalbare prestaties neer te zetten ondanks dat ik pas in 2011 begonnen ben met wielrennen en 34 uur per week werk. Met mijn sportgeneeskundige kennis ben ik mijn eigen proefpersoon. De opgedane kennis en ervaring deel ik met mijn (sport)patiënten.
Gezien bovenbeschreven inleiding vroeg ik me het af of er plaats is voor een koolhydraatarm dieet bij competitief wielrennen? Wat is het effect hiervan op mijn gezondheid en wielerprestaties?

Methode

Retrospectieve case study van april 2016 tot april 2017. De kennis in dit abstract is op basis van persoonlijke ervaring. Er is geen garantie op succes voor andere personen bij deze aanpak.
Midden in het wielerseizoen ben ik begonnen met koolhydraatarm dieet. Dit is een geleidelijk proces geweest naar steeds stricter koolhydraatarm. Alleen op hersteldagen zeer strict: 60-70% van dagelijkse calorie-intake uit vetten, op trainingsdagen gemiddeld 50% uit vetten. Dagelijkse voeding op basis van recepten uit het boek “Real Meal Revolution”.(3) Daarnaast koolhydraatarm brood van de lokale bakker. Maltex sportvoeding tijdens wedstrijden en hoog intensieve trainingen aangevuld door UP-energierepen zo nodig.

Resultaten

 

Gezondheidseffecten:

  • Afname middelomtrek: van 75cm naar 62cm.
  • Gewichtsreductie: van 72kg naar 67kg.

Klinisch Laboratorium 24-02-2017:

  • glucose (nuchter) 5,2 mmol/L,
  • cholesterol (totaal) 5,6 mmol/L,
  • HDL 2,6 mmol/L,
  • LDL 2,7 mmol/L,
  • triglyceride 0,55 mmol/L,
  • ratio HDL/chol 2,1.

Verder normaal bloedbeeld, lage infectieparameters, normale nier- en leverfunctie. Normale schildklierfunctie.

 

Halfjaarlijkse tandarts controle:

  • nauwelijks tandplak.

Maag-darmstelsel:

  • Regelmatig obstipatie klachten na avondeten, sinds koolhydraatarm dieet niet meer.
  • Aanvankelijk klachten van zuurbranden met name tijdens intensieve fietstrainingen / -wedstrijden.
  • Na wielerwedstrijden of intensieve trainingen vaak wakker ’s nachts vanwege honger. Sinds koolhydraatarm dieet gebeurt dit niet meer.
  • Steeds minder koolhydraatbehoefte ook vooraf aan hoog intensieve trainingen / wedstrijden.

Prestatie-effecten:

  • Aerobe drempel voorheen 148/minuut, nu 163/minuut.
  • Trainingszones uitgedrukt in wattages waren beduidend lager dan eerder.
  • Verbeterd herstel na inspanning (subjectief).

Conclusies

Op gezondheidsgebied uitsluitend positieve effecten. Mooi cholesterolprofiel ondanks familiaire hypercholesterolemie. Maag-darm stelsel moest aanvankelijk wennen aan koolhydraatarm dieet maar nu verbeterde functie, geen klachten.
Ook trainingszones uitgedrukt in hartslag zijn duidelijk verbeterd. Deze data zijn echter niet een-op-een te vergelijken gezien het feit dat ze verkregen zijn uit twee inspanningstesten met ademgasanalyse verricht in 2012 en 2017 met verschillende analyse apparatuur en software, volgens een verschillend protocol.
Daarnaast is het effect van vijf jaar training en wedstrijdervaring op zich al een mogelijke verklaring voor de progressie, los van het effect van voeding op prestatie. Om het effect van voeding aangepast op training /wedstrijden te onderzoeken is het beter om eenduidig geprotocolleerde inspanningstesten in eenzelfde centrum uit te voeren met gedurende de onderzoeksperiode voeding / training / prestaties zoveel mogelijk vastgelegd in een protocol.

Aanbevelingen

Optimale voeding is maatwerk en noodzakelijk voor hoogst haalbare (sport)prestaties. Periodiseren van voeding in samenspraak met trainingsschema en wedstrijdplanning is hierbij het devies.
Daarmee lijkt het huidige voedingsadvies voor sporters waarbij 50% van de dagelijkse calorie-intake uit koolhydraten komt obsoleet. Juist door verhouding koolhydraat-vet intake aan te passen op de gevraagde prestatie kan de sportprestatie worden gemaximaliseerd.

Referenties
1. Prof. dr. L.J.C. van Loon. De menselijke motor, 2e herziene versie, 2013.
2. Jeukendrup, A.E. Training the gut for athletes. Sports Med (2017) 47(Suppl 1): 101-110.

Onderstaand is de videoregistratie die gemaakt is van de lezing van Tessa Backhuijs op het Ancestral Health Symposium 2017.